Umowa użyczenia samochodu – jak ją spisać?
Jeżeli chcesz komuś przekazać w użytkowanie samochód, musisz zrobić to za pomocą umowy użyczenia. Co musi się w niej znaleźć i jak ją spisać?
Umowa użyczenia samochodu jest umową nazwaną i jej zasady określa Kodeks Cywilny. Może zostać spisana na czas określony lub nieokreślony. Warto zapoznać się ze szczegółami, jeżeli planujesz spisanie takiego dokumentu.
- Co to jest umowa użyczenia samochodu?
- Dlaczego warto spisać umowę użyczenia?
- Kim są strony umowy użyczenia auta?
- Co to jest przedmiot umowy użyczenia?
- Jaki jest termin użyczenia samochodu i jak go określić?
- Kto ponosi koszty użytkowania pojazdu?
- Co w przypadku szkody użyczonym samochodem?
- Jakie są warunki zwrotu użyczenia?
- Jakie są skutki podatkowe użyczenia samochodu?
- W jakiej formie powinna być sporządzona umowa użyczenia?
Co to jest umowa użyczenia samochodu?
Umowę użyczenia reguluje art. 710-719 Kodeksu Cywilnego. Głównym postanowieniem umowy jest zezwolenie biorącemu przez użyczającego na używanie rzeczy nieodpłatnie. W przypadku samochodu użyczający przekazuje na określony czas właśnie auto.
Dlaczego warto spisać umowę użyczenia?
Spisanie umowy użyczenie nie generuje dodatkowych kosztów ani nie wymaga wiele czasu. Nie trzeba także udawać się do żadnego urzędu. Wystarczy przygotować i podpisać dokument. Dzięki umowie osoba użyczająca samochód ma pewność, że po określonym czasie otrzyma własność oraz że będzie ona w dobrym stanie, co trzeba zaznaczyć w umowie. Najczęściej umowa użyczenia jest sporządzana w gronie najbliższych osób, np. na dojazdy do pracy.
Kim są strony umowy użyczenia auta?
W umowie użyczenia występują dwie osoby: użyczający i biorący. Mogą być to zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Dane, jakie muszą się znaleźć na umowie to w przypadku osób fizycznych:
- imię i nazwisko,
- PESEL lub numer dokumentu tożsamości,
- adres zamieszkania.
Natomiast w przypadku osób prawnych musi to być:
- nazwa firmy,
- REGON,
- NIP,
- adres siedziby,
- ewentualnie KRS,
- imię i nazwisko osoby reprezentującej.
Warto pamiętać, że użyczyć samochód może nie tylko właściciel, ale i najemca. Ewentualne roszczenia właściciela mogą być kierowane wyłącznie do użyczającego.
Co to jest przedmiot umowy użyczenia?
Przedmiotem użyczenia w przypadku opisywanej umowy jest samochód. W dokumencie musi zostać wpisany:
- numer rejestracyjny,
- numer VIN,
- marka,
- model,
- rok produkcji,
- pojemność i moc silnika,
- kolor.
Trzeba pamiętać, aby oprócz cech identyfikacyjnych zawrzeć w umowie stan techniczny samochodu. Jeżeli ma jakieś wady należy je wpisać. Jest to zapis szczególnie potrzebny biorącemu, ponieważ użyczający nie będzie mógł po oddaniu rościć od korzystającego kosztów naprawy uszkodzeń.
W umowie użyczenia musi zostać określone także przeznaczenie pojazdu np. zakres terytorialny. Użyczający może zaznaczyć, że biorący może korzystać z samochodu tylko na terenie Polski. Jeżeli nie będzie takiego zapisu biorący może korzystać z auta nawet poza granicami kraju, ale zgodnie z jego właściwościami i przeznaczeniem.
Zgodnie z przepisami biorący nie może przekazać samochodu osobie trzeciej. Jeżeli jednak chce, może poprosić o taki zapis w umowie lub dołączyć go w trakcie trwania umowy.
Jaki jest termin użyczenia samochodu i jak go określić?
Termin użyczenia ustalają strony umowy. Może być on określony i nieokreślony. W przypadku nieokreślonego trzeba zaznaczyć czas wypowiedzenia umowy. Może to być np. 7 dni lub wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym. Może też być tak, że umowa rozwiązuje się, jeżeli zakończył się już cel użyczenia. Np. użyczenie samochodu było na dojazdy do pracy, a siedziba firmy się zmieniła lub biorący zmienił miejsce pracy. Wtedy umowa traci ważność.
Kto ponosi koszty użytkowania pojazdu?
Osoba użyczająca nie ma obowiązku utrzymania samochodu, ponieważ nie pobiera żadnych opłat od biorącego. Biorący natomiast musi ponosić koszty związane ze standardowym używaniem rzeczy np. tankowanie paliwa, wymiana żarówek, koszty ewentualnych napraw, utrzymanie samochodu w czystości. W przypadku, gdy biorący poczynił większe wydatki lub nakłady na samochód, które przekraczają standardowe wykorzystanie, działają przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia zawarte w Kodeksie Cywilnym.
Co w przypadku szkody użyczonym samochodem?
Odpowiedzialność za szkody użyczonym samochodem jest po stronie biorącego. Jeżeli z jego winy nastąpi uszkodzenie pojazdu, powinien on pokryć jego naprawę. Biorący odpowiada także za ewentualną kradzież. Gdy dojdzie do zdarzeń, w wyniku których biorący zaniedbał czynności związane z posiadaniem pojazdu np. pozostawił w stacyjce kluczyki i doszło do kradzieży, będzie musiał ponieść tego konsekwencje. Nieodpowiednim zachowaniem może także być powierzenie samochodu osobie trzeciej, jeżeli nie było takiego zapisu w umowie. Jedyną okolicznością zwalniającą biorącego z odpowiedzialności jest sytuacja zagrożenia życia, gdy to inna osoba musiała użyć pojazdu, aby np. zawieźć kogoś do szpitala.
Jakie są warunki zwrotu użyczenia?
Po okresie określonym w umowie biorący jest zobowiązany do zwrotu przedmiotu użyczającego w nie gorszym stanie niż w dniu, którym nastąpiło użyczenie. Wyjątkiem jest eksploatacja samochodu, z którą musi liczyć się użyczający. W umowie jednak może zawrzeć informacje, żeby biorący wymienił określone części przy zwrocie samochodu.
Jakie są skutki podatkowe użyczenia samochodu?
Jeżeli wahasz się czy podpisać umowę użyczenia, nie musisz martwić się o dodatkowe koszty, ponieważ umowa nie jest opodatkowana. Użyczający nie ponosi żadnych kosztów, tak jak biorący, chyba, że dojdzie do uszkodzenia samochodu.
W jakiej formie powinna być sporządzona umowa użyczenia?
Często umowa użyczenia ma formę ustną, jednak warto zastanowić się nad pisemną formą. Jest ona zabezpieczeniem dla obydwu stron. Wszystko jest zawarte na piśmie. Użyczający ma gwarancję zwrotu samochodu, a biorący spokojnie może używać pojazdu innej osoby.
Podsumowanie
- Umowa użyczenia samochodu nie wiąże ze sobą dodatkowych kosztów, także podatkowych.
- Umowa użyczenia samochodu może być zawarta na czas określony, jak i nieokreślony.
- Standardowe koszty utrzymania pojazdu tj. tankowanie paliwa, mycie pokrywa biorący.
- Odpowiedzialność za szkodę w użyczonym pojeździe ze swojej winy ponosi biorący.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
-
Czy można spisać umowę użyczenia między ojcem a córką?
Jak najbardziej tak. Zazwyczaj umowy użyczenia sporządzane są wśród rodziny czy znajomych. Np. córce potrzebny jest samochód na dojazdy do pracy i użycza go jej ojciec.
-
Czy umowę użyczenia należy zgłaszać ubezpieczycielowi?
Nie musisz zgłaszać samej umowy użyczenia, jeżeli jednak osoba biorąca auto jest w wieku do 25 lat, trzeba ten fakt zgłosić ubezpieczycielowi, ponieważ jest to większe ryzyko wystąpienia szkody. A o każdej zmianie powinieneś poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe. Musisz liczyć się wtedy z dopłatą składki za młodego kierowcę.
-
Czy biorący może wyjechać samochodem poza granice RP?
Jeżeli w umowie nie ma zastrzeżenia o zakazie korzystania z samochodu za granicą, można udać się tam w podróż użyczonym pojazdem. Warto jednak pamiętać o obowiązujących przepisach i odpowiednim korzystaniu z samochodu.
-
Czy użyczający może żądać od korzystającego zapłaty za użyczenie pojazdu?
Nie. Umowa użyczenia cechuje się nieodpłatnym charakterem zgodnie z Kodeksem Cywilnym. Jeżeli właściciel chce otrzymać zapłatę za przekazanie pojazdu w użytkowaniu musi spisać umowę najmu, która wiąże się z zupełnie innymi konsekwencjami niż umowa użyczenia.