Umowa darowizny samochodu – jak ją spisać?
Umowa darowizny jest drugą najpopularniejszą formą przekazania własności pojazdu zaraz po umowie kupna-sprzedaży. Zgodnie z artykułem 888 Kodeksu cywilnego, umowa darowizny to umowa, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swojego majątku.
Choć to, z pozoru wydawałoby się, prosta umowa, jej zawarcie oznacza wiele obowiązku. Bierze się to głównie z dążenia państwa do zabezpieczenia przed ukrywaniem podatku dochodowego i praniem brudnych pieniędzy. Darowizny trzeba zgłaszać, a jeśli ich łączna wartość dla obdarowanego przekroczy określoną kwotę w ciągu 5 kolejnych lat – należy zapłacić podatek. To ważne informacje w obliczu popularności przepisywania samochodów w rodzinie.
Jakie dane powinna zawierać umowa darowizny samochodu?
Właściwie sporządzona umowa darowizny powinna zawierać następujące dane:
- Data i miejsce sporządzenia umowy darowizny,
- oznaczenie stron wraz z zaznaczeniem stopnia pokrewieństwa,
- dane darczyńcy – PESEL, imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- dane obdarowanego – PESEL, imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- wskazanie przedmiotu darowizny w sposób jednoznaczny, tj. żeby nie było co do niego wątpliwości; dla pojazdu będzie to numer rejestracyjny, numer VIN (lub numer ramy/silnika, jeśli pojazd nie posiada numeru VIN), rok produkcji, marka i model. Dla nieruchomości – adres i numer księgi wieczystej,
- określenie wartości przedmiotu darowizny,
- datę przekazania przedmiotu,
- oświadczenie darczyńcy o prawie do własności przedmiotu darowizny,
- oświadczenie o braku wad prawnych darowanego przedmiotu,
- oświadczenie obdarowanego o przyjęciu przedmiotu darowizny lub jego części,
- podpisy darczyńcy i obdarowanego.
Umowę należy sporządzić w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron. Jeśli stron jest więcej (np. pojazd należy do obojga rodziców), warto przygotować więcej egzemplarzy po jednym dla każdego.
Ważne! Umowa darowizny niesie za sobą poważne konsekwencje prawne, szczególnie jeśli przedmiot darowizny jest wartościowy. Pomyłka w danych może uczynić umowę nieważną, więc warto skorzystać ze wzoru.
Umowa darowizny samochodu [pdf]
Pobierz wzór umowy darowizny samochodu – wzór pdf
Jak wygląda procedura przekazania pojazdu po spisaniu umowy darowizny?
W pierwszej kolejności trzeba pamiętać, że pojazd zmienił właściciela. Zarówno obdarowujący, jak i obdarowany mają obowiązek zgłoszenia zmiany właściciela pojazdu we właściwym Wydziale Komunikacji w ciągu 30 dni od darowizny auta.
Oprócz tego trzeba wymienić dowód rejestracyjny. W nowym dowodzie rejestracyjnym należy umieścić dane nowego właściciela, zgodne ze stanem faktycznym.
Z Wydziału Komunikacji trzeba pójść do biura agenta ubezpieczeniowego i zgłosić darowiznę ubezpieczycielowi. Należy to uczynić w terminie do 14 dni. Choć za niezgłoszenie tego faktu nie grożą poważne konsekwencje, warto zrobić to od razu. Zgłoszenia można dokonać online poprzez formularz lub mailem. Powinno ono zawierać datę, dane darczyńcy, numer polisy i dane pojazdu.
Umowa ubezpieczenia OC darczyńcy nie przedłuży się automatycznie, co spowoduje przerwę w ciągłości ubezpieczenia OC. To z kolei skutkuje karą z UFG. Najlepiej zawrzeć OC całoroczne zaraz po nabyciu pojazdu, by uniknąć nieprzyjemności, tym bardziej, jeśli do końca starej polisy zostało niewiele czasu.
Ważne! Umowa darowizny nie sporządzona w obecności notariusza jest nieważna, jeśli nie zostanie wykonana. Dlatego jeśli masz wątpliwości co dobrej woli darczyńcy, warto dołożyć te kilka złotych i sporządzić akt notarialny. Szczególnie istotne jest to w sytuacji, gdy darowizna jest formą spłaty zadłużenia lub gdy przedmiot darowizny jest przedmiotem sporu rodzinnego.
Kwota wolna od podatku – kiedy zapłacisz podatek od darowizny?
Istnieje możliwość uniknięcia płacenia podatku od darowizny, jeśli:
- zgłosimy fakt przyjęcia darowizny naczelnikowi właściwego Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia przekazania przedmiotu darowizny,
- wartość przedmiotu darowizny nie przekracza określonej kwoty.
Kwota wolna od podatku w przypadku umowy darowizny zależy od stopnia pokrewieństwa. Istnieją trzy grupy podatkowe:
- I grupa podatkowa – małżonkowie, rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha,
- II grupa podatkowa – dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa,
- III grupa podatkowa – wszyscy pozostali obdarowani.
Kwota wolna od podatku różni się dla każdej grupy podatkowej i wynosi:
- dla I grupy podatkowej – 9637 zł,
- dla II grupy podatkowej – 7276 zł
- dla III grupy podatkowej – 4902 zł.
| I grupa podatkowa | ||
| Obdarowani | Wartość przedmiotu darowizny | Podatek |
|
9 637 zł | 0 proc. |
| do 10 278 zł | 3 proc. | |
| 10 278 – 20 556 zł | 308,3 zł + 5 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł | |
| ponad 20 556 zł | 822,2 zł + 7 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| II grupa podatkowa | ||
|
7 276 zł | 0 proc. |
| do 10 278 zł | 7 proc. | |
| 10 278 – 20 556 zł | 719,5 zł + 9 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł | |
| ponad 20 556 zł | 1644,5 zł + 12 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| III grupa podatkowa | ||
| Wszyscy pozostali obdarowani | 4 902 zł | 0 proc. |
| do 10 278 zł | 12 proc. | |
| 10 278 – 20 556 zł | 1233,4 zł + 16 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł | |
| ponad 20 556 zł | 2877,9 zł + 20 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł | |
Jeżeli stronami umowy darowizny samochodu są członkowie najbliższej rodziny, należy zgłosić przyjęcie darowizny na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od jej zawarcia. Obowiązek istnieje tylko w przypadku, gdy przekroczymy kwotę wolną od podatku. Kiedy kwota darowizny umożliwia zwolnienie z podatku, nie ma potrzeby zgłaszania tego faktu do Skarbówki.
Co się dzieje w przypadku niezgłoszenia darowizny, gdy powinniśmy zapłacić podatek? Wówczas Urząd Skarbowy może to potraktować jako próbę oszustwa. Będziemy musieli zapłacić należny podatek, odsetki, a także możemy ponieść odpowiedzialność karno-skarbową proporcjonalną do skali oszustwa. Ten przypadek reguluje art. 56. Kodeksu Karnego Skarbowego, który brzmi:
Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Darowizna samochodu a składka za ubezpieczenie OC
Darczyńca powinien w ciągu 14 dni poinformować zakład ubezpieczeń, w którym zawarł polisę obowiązkowego ubezpieczenia OC, o przeniesieniu prawa własności pojazdu.
Obdarowany ma następnie dwie możliwości:
- zrezygnować z dotychczasowej polisy i zawrzeć całoroczne OC na siebie – OC zbywcy (darczyńcy) nie przedłuży się automatycznie, więc to może być dobra opcja dla kogoś, kto chce uniknąć kary za brak OC,
- zachować polisę i przepisać na siebie – tutaj trzeba mieć na uwadze, że część towarzystw ubezpieczeniowych może chcieć przeliczyć składkę, a część nie.
Darowizna ma najczęściej miejsce z osoby starszej na młodszą, celem dopisania do ubezpieczenia i umożliwienia jej nabywania doświadczenia za kółkiem, dlatego w znakomitej większości przypadków korzystniejsze będzie zachowanie obowiązującej polisy.
Jeżeli jednak uważasz, że przepisując polisę OC na siebie masz szansę na oszczędność, warto spróbować.
Umowa darowizny części samochodu
Darowizna samochodu w rodzinie to popularny sposób na wprowadzenie młodego kierowcy na rynek samochodowy. Jak wiadomo, składki ubezpieczeniowe dla osób poniżej 25 lub 26 roku życia mogą sięgać kilku tysięcy złotych. Z danych zebranych przez rankomat.pl emeryt zapłaci cztery razy mniej za OC niż nastolatek.
Ważne! Wiele towarzystw ubezpieczeniowych honoruje zniżki w OC za przyczepki, motocykle lub ciągniki rolnicze. Składka jest o wiele niższa niż za samochód, główny właściciel nie ryzykuje utraty zniżek, a efekt jest taki sam. Jeśli w rodzinie jest przyczepka lub ciągnik, warto rozważyć przepisanie młodemu kierowcy.
Co do zasady umowa darowizny części pojazdu nie wymaga osobnego wzoru, więc możesz skorzystać z dokumentu umieszczonego powyżej. Najważniejszą różnicą będzie tutaj określenie przedmiotu darowizny. Należy zaznaczyć, że jest nim część samochodu i umieścić informację, jaka część. Najczęściej jest to po prostu 50%.
Trzeba mieć na uwadze, że jeśli 50% wartości pojazdu będzie przekraczać kwotę wolną od podatku od darowizny, warto rozważyć darowiznę mniejszej części samochodu.
Podsumowanie
- Umowa darowizny zaraz po umowie kupna-sprzedaży jest najpopularniejszym sposobem przekazania samochodu drugiej osobie.
- Umowa darowizny to relacja, w której osoba obdarowująca (darczyńca) “zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swojego majątku”.
- Od umowy darowizny należy zapłacić podatek od darowizny. Jego wysokość jest zależna od stopnia pokrewieństwa.
- Dla najbliższej rodziny kwota wolna od podatku od darowizn wynosi 9 637 zł, dla dalszej rodziny – 7 276 zł,
- Najbliższa rodzina to małżonkowie, rodzice, dzieci, dziadkowie, wnuki, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha. Do dalszej rodziny zalicza się dzieci rodzeństwa, małżonków rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, rodzeństwo rodziców.
- Po spisaniu umowy darowizny obie strony muszą zgłosić ten fakt do Wydziału Komunikacji i do ubezpieczyciela, który wystawił polisę.
FAQ - najczęściej zadawane pytania o spisanie umowy darowizny samochodu
-
Czy muszę korzystać ze wzoru umowy darowizny samochodu?
Nie. Umowę darowizny samochodu można spisać w dowolnej formie, jeśli tylko będzie zawierała odpowiednie dane i będzie czytelna.
-
Ile kosztuje darowizna samochodu?
To zależy od relacji pomiędzy darującym a obdarowanym. Gdy istnieje między nimi pokrewieństwo, to do pewnej kwoty nie trzeba płacić podatku od darowizn.
-
Czy umowę darowizny trzeba spisać w formie aktu notarialnego?
Kodeks cywilny nie nakłada takiego obowiązku. Jeśli tylko umowa darowizny spełnia ustawowe wymagania, jest ważna. Poświadczenie od notariusza dodatkowo wzmacnia jej ważność.
-
Kto płaci podatek od darowizny samochodu?
Jeśli wartość pojazdu przekracza kwotę wolną od podatku, podatek opłaca obdarowany.
-
Jakie dokumenty należy złożyć w urzędzie skarbowym?
Jeżeli nie musimy płacić podatku, należy złożyć formularz SD-Z2. W przypadku darowizny powyżej kwoty wolnej od podatku, właściwy będzie formularz SD-3.
-
Czy muszę zgłaszać umowę darowizny samochodu w urzędzie skarbowym, nawet jeśli nie muszę płacić podatku?
Nie. Jeśli kwota darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku od darowizny, nie ma obowiązku zgłaszania darowizny do US.