Samochód bez prawa jazdy – czy to możliwe? Przepisy

Marzysz o własnych czterech kółkach, jednak do „osiemnastki” zostało Ci jeszcze trochę czasu? A może z różnych przyczyn nie udało Ci się uzyskać uprawnień, a chcesz poruszać się swoim pojazdem? Wbrew pozorom jest to możliwe i, co ważne, legalne. Dowiedz się, co mówią przepisy na temat prowadzenia samochodu bez prawa jazdy.

Samochody bez prawka – czterokołowce i czterokołowce lekkie

Mówiąc o prowadzeniu auta bez prawa jazdy, mamy na myśli oczywiście możliwości mieszczące się w granicach prawa, czyli zgodne z Kodeksem drogowym. Teoretycznie bez prawka można jeździć każdym samochodem. Praktycznie jednak takie zachowanie jest nie tylko skrajnie nieodpowiedzialne, ale także surowo karane. Przyjrzyj się zatem, w jaki sposób można zacząć poruszać się pojazdem mechanicznym, nie kończąc standardowego kursu dla przyszłych kierowców samochodów osobowych.

Jest to możliwe w przypadku mikrosamochodów. Przepisy pozwalają na prowadzenie takich aut bez prawa jazdy kategorii B. Nie oznacza to jednak, że takim pojazdem może bezwarunkowo poruszać się każdy. Zgodnie z prawem w tym przypadku również trzeba spełnić określone wymogi, jednak mniej rygorystyczne niż w przypadku standardowych wytycznych.

Czym charakteryzuje się samochód bez prawa jazdy?

Do poruszania się samochodem bez prawka można wykorzystać wspominane powyżej specjalne pojazdy, czyli czterokołowce. Są one podobne do aut osobowych, jednak zwykle są znacznie mniejsze i mają lżejszą konstrukcję. Nie oznacza to jednak, że są mniej bezpieczne – ich producenci także muszą stosować szereg norm i spełnić standardy podobne do tych obowiązujących auta osobowe.

Wyróżnia się dwie główne kategorie takich pojazdów, czyli:

• czterokołowce lekkie – ich masa własna nie przekracza 350 kg, a maksymalna prędkość konstrukcyjna wynosi 45 km/h.
• czterokołowce ciężkie – ich masa własna to maksimum 400 kg, a przypadku przewozu osób lub ładunku – 550 kg.

Takie auta mają zwykle niewielkie silniki – o pojemności około 0,4 – 0,5 l, dlatego nie są w stanie rozwinąć dużych prędkości.

Jak można się upewnić, że samochód zalicza się do czterokołowców?

Wszelkie informacje na ten temat można znaleźć w homologacji pojazdu. Dla czterokołowców lekkich przewidziano symbol L6e, natomiast dla modeli ciężkich – L7e.

Jakie uprawnienia są potrzebne, aby jeździć autem bez prawa jazdy?         

Jazda autem bez posiadania prawka nie oznacza, że kierującym może zostać każda osoba bez przygotowania. Co mówią na ten temat przepisy? Samochód bez prawka może prowadzić kierujący, który uzyskał określone uprawnienia, czyli:

• w przypadku czterokołowca lekkiego wymagane jest pozwolenie na kierowanie pojazdami kategorii AM, A1, A2, A, B1 i wyższe, czyli dotyczące motocykli. Kurs typu AM obejmuje 5 godzin teorii i 5 godzin nauki praktycznej – jazdy,
• dla czterokołowca ciężkiego przewidziano wymóg dysponowania prawem jazdy B1 lub kategorii wyższych. Należy więc odbyć kurs obejmujący 30-godzinne szkolenie teoretyczne i 30-godzinne szkolenie praktyczne.

Warto również mieć na uwadze, że takie auta także podlegają obowiązkowi ubezpieczenia OC. Autocasco, podobnie jak w przypadku samochodów osobowych, nie jest wymagane, jednak może okazać się przydatną opcją.

Może cię zainteresować: Jakie są stawki OC?

Kto może prowadzić samochód bez prawa jazdy?

Aby kierować samochodem bez prawka, należy również spełnić określone wymogi formalne. Chodzi przede wszystkim o wiek kierującego. Nie trzeba jednak, tak jak w przypadku uprawnień kategorii B, być osobą pełnoletnią.

Aby kierować mikrosamochodem, należy ukończyć:

• 14 lat w przypadku czterokołowca lekkiego,
• 16 lat w przypadku czterokołowca ciężkiego.

Przystąpić do kursu i zdać egzamin można jeszcze przed osiągnięciem wymaganego wieku. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż 3 miesiące przed urodzinami.

Zobacz także: Jak sprawdzić czy prawo jazdy jest do odbioru?

Takie szkolenie jest tańsze niż w przypadku kategorii B, a jego cena może się różnić w zależności od województwa czy oferty konkretnego ośrodka. W niektórych przypadkach kurs może kosztować jednak nawet 2000 złotych, dlatego koszty wciąż są dosyć spore.

Po jakich drogach można jeździć samochodem bez prawa jazdy?           

Dla samochodów bez prawka przewidziano także ograniczenia dotyczące miejsc, w których mogą się poruszać. Takie modele najlepiej sprawdzają się w miastach. Są nieduże, więc łatwo zaparkować je na wąskich uliczkach, a niewielka prędkość maksymalna nie jest ograniczeniem podczas typowo miejskiej jazdy. Jeśli więc potrzebujesz pojazdu do dojazdów do pracy czy na zakupy, auto bez prawa jazdy może okazać się dobrym wyborem.

Trudności mogą jednak pojawić się podczas wyjazdu na drogi poza miastem. Przede wszystkim czterokołowce nie mogą jeździć zbyt szybko, dlatego dłuższa trasa może być uciążliwa. Kolejnym utrudnieniem są ograniczenia dotyczące wjazdu na określone typy dróg i dopuszczalnej prędkości, czyli:

• niemożność poruszania się czterokołowcem po autostradach i drogach ekspresowych
• ograniczenie prędkości do 40 km/h jeśli pasażerem jest dziecko do lat 7.

Dlatego, o ile w mieście poruszanie się autem bez prawa jazdy może być bardzo wygodne, o tyle dalsze podróże wiążą się z pewnymi niedogodnościami. Warto mieć to na uwadze przed kupieniem takiego pojazdu.

Czy samochód bez prawa jazdy trzeba zarejestrować i ubezpieczyć?

Jeśli planujesz zakup auta bez prawa jazdy, pamiętaj, że mimo mniej rygorystycznych wymogów formalnych dotyczących uprawnień, taki pojazd trzeba zarejestrować tak samo, jak samochód osobowy. Jest to niezbędne, aby móc legalnie poruszać się po drodze. Brak rejestracji i ubezpieczenia podczas kontroli skutkuje mandatem w wysokości 100 złotych oraz odholowaniem pojazdu, za które również trzeba zapłacić. Natomiast kierowanie czterokołowcem bez uprawnień to mandat w wysokości 500 zł.

Samochód bez prawka, czyli dowolny model czterokołowca, musi być również objęty polisą OC. Jest to wymóg bezwzględny i nic w tym dziwnego – w końcu takie auto porusza się po drogach publicznych. Choć samo nie rozwija dużych prędkości, to jego kierujący także może spowodować stłuczkę i uszkodzić inny pojazd. W tym przypadku szkoda zostanie pokryta przez ubezpieczyciela sprawcy kolizji.

Z pewnością jednak w przypadku mikrosamochodów można liczyć na preferencyjne ceny polis. Jednym z czynników, które wpływają na jej wysokość, jest pojemność silnika – w czterokołowcach są one niewielkie, stąd składka będzie niższa. Na niekorzyść może natomiast działać młody wiek kierującego. Im młodszy kierowca, tym koszt OC jest wyższy. Warto więc przejrzeć dostępne opcje lub skorzystać z porównywarki on-line, by znaleźć najtańszą polisę.

Trzeba także pamiętać, że kary za brak OC są wysokie, a ponadto są uzależnione od tego, jak długo pojazd pozostaje bez ubezpieczenia. Już kilkudniowa przerwa pomiędzy polisami może Cię słono kosztować. Nie warto zatem ryzykować – kontrole drogowe wbrew pozorom zdarzają się często.

Jakie pojazdy można prowadzić bez prawa jazdy?

Jeśli zależy Ci na prowadzeniu pojazdu zupełnie bez uprawnień, jedynymi dostępnymi możliwościami są:

• rower (także elektryczny),
• wózek rowerowy,
• pojazd zaprzęgowy.

Aby zgodnie z przepisami prowadzić rower elektryczny, musisz mieć przy sobie jedynie dowód osobisty. W przypadku pozostałych pojazdów nie ma żadnych regulacji, dlatego może kierować nimi każdy.