Zmiana przeznaczenia pojazdu krok po kroku. Poradnik

Jeśli w pojeździe zostały wprowadzone modyfikacje, dzięki którym samochód osobowy staje się ciężarowym lub odwrotnie, konieczne jest dokonanie tzw. zmiany przeznaczenia pojazdu. Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie badania technicznego, a kolejnym złożenie wniosku o wydanie nowego dowodu rejestracyjnego.

Zmiany przeznaczenia pojazdu dokonują zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorcy. Wystarczy nieco przekształcić samochód ciężarowy, aby stał się kamperem, którym rodzina wybierze się na wakacje. Do 2014 roku bardzo częstą praktyką było montowanie w samochodach osobowych kratek, co pozwalało rejestrować je jako ciężarowe. W ten sposób właściciel firmy mógł odliczyć VAT od zakupu paliwa, wymiany części, serwisu.

Samochód z kratką może szybko stać się ponownie zwykłą osobówką, jednak demontażu kratki nie można przeprowadzać samodzielnie. Jak zatem dokonać zmiany przeznaczenia pojazdu? O czym należy pamiętać? Podpowiadamy.

Czym jest zmiana przeznaczenia pojazdu?

Zanim dowiesz się, czym jest zmiana przeznaczenia pojazdu, musisz mieć świadomość, czym w ogóle jest przeznaczenie pojazdu.

Przepisy stanowią, że każdy samochód ciężarowy ma swoje przeznaczenie – może być chłodnią, karetką, pojazdem pożarniczym itd. Takie prawo nie obowiązuje samochodów osobowych. Mogą one jednak otrzymać homologację pojazdu ciężarowego, co pozwoli zmienić ich przeznaczenie.

Ważne! Homologację wydaje Instytut Transportu Samochodowego. Otrzymanie jej oznacza jednak konieczność spełnienia określonych wymagań technicznych i konstrukcyjnych.

Zmiana przeznaczenia pojazdu polega zatem na dokonaniu określonych modyfikacji w pojeździe – może to być np.:

• zmiana liczby miejsc,
• przekwalifikowanie samochodu osobowego na dostawczy czy dostawczego na pojazd typu kamper.

Kto może zmieniać przeznaczenie pojazdu i dlaczego?

Przeznaczenie pojazdu może zmienić zarówno konsument, jak i przedsiębiorca. Każdy z nich może mieć potrzebę przekwalifikowania samochodu osobowego na ciężarowy, czy też ciężarowego na osobowy. Dlaczego taka praktyka przynosi korzyści? Czemu decydujemy się na zmianę przeznaczenia pojazdu?

Przedsiębiorcy mogą mieć potrzebę zwiększenia lub zmniejszenia przestrzeni ładunkowej w samochodzie, dlatego zmieniają liczbę miejsc siedzących. Z kolei osoby prywatne często chcą przekształcić większy samochód ciężarowy na osobówkę lub kamper, dzięki czemu zyskują samochód osobowy odpowiedni dla licznej rodziny, pozwalający na wygodne podróżowanie.

Trzeba mieć na uwadze, że nie każda zmiana, jaką wymyśli sobie właściciel auta jest możliwa. Samochód po przeróbkach konstrukcyjnych nadal musi być bezpieczny, nie może stwarzać zagrożenia dla kierowcy, pasażerów i pozostałych uczestników ruchu drogowego.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Dokonywane zmiany to najczęściej:

• demontaż kratki, przegrody zastosowanej wcześniej w samochodzie osobowym;
• montaż instalacji gazowej;
• zmiana pojemności silnika;
• zmiana liczby miejsc;
• przekształcenie osobówki w samochód ciężarowy, służący przewożeniu ładunków.

Gdzie można zmienić przeznaczenie pojazdu? Przepisy prawne

Niezależnie od tego, czy przeznaczenie pojazdu chce zmienić przedsiębiorca, czy konsument, obowiązują ich te same przepisy i procedury. Zmian konstrukcyjnych (nawet demontażu kratki) nie można przeprowadzać samodzielnie. Trzeba również pamiętać, że nie każdy warsztat ma prawo do przebudowywania samochodu. Jak znaleźć właściwy punkt?

Co mówi prawo? Przepisy mówią wyraźnie, że do zmiany przeznaczenia pojazdu uprawnione są jedynie warsztaty prowadzące działalność gospodarczą o kodzie PKD 50.20.A lub 45.20.Z . Zapis taki znajduje się w Ustawie Prawo o ruchu drogowym (art. 66 ust. 4 pkt 6).

Warsztat, który dokonał przeróbek powinien wystawić oświadczenie o zakresie wykonanych prac (druk zgodny z rozporządzeniem), zaświadczenie, że jest upoważniony do przeprowadzania przeróbek. Klient będzie też potrzebował dowodu zapłaty za usługę (rachunek/faktura).

Zmiana przeznaczenia a badanie techniczne pojazdu

Po zmianie przeznaczenia pojazdu, czyli dokonaniu wspomnianych modyfikacji, konieczne jest wykonanie badania technicznego w stacji kontroli pojazdów potwierdzającego, że wszelkie zmiany zostały przeprowadzone prawidłowo.

Zmiany konstrukcyjne muszą zostać zatwierdzone przez Okręgową Stację Kontroli Pojazdów. Konieczne będzie zaświadczenie, że modyfikacji dokonał uprawniony podmiot, oraz że prace zostały wykonane we właściwy sposób. Za badanie techniczne samochodu właściciel musi zapłacić.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Nieco więcej formalności czeka na osoby, które zdecydowały się na zmianę liczby siedzeń w samochodzie. Takie modyfikacje muszą zostać zaakceptowane i zatwierdzone przez producenta wozu lub przez Transportowy Dozór Techniczny. Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy siedzenia są wytrzymałe, właściwie zamocowane, jak zakotwiczone są pasy bezpieczeństwa.

Jakie dokumenty należy złożyć w urzędzie po zmianie przeznaczenia pojazdu?

Gdy wizytę w stacji kontroli pojazdów mamy już z sobą, przychodzi pora na udanie się do urzędu po nowy dowód rejestracyjny – dostaniemy go w wydziale komunikacji. Co ważne, należy to zrobić w ciągu 30 dni od wykonania badania technicznego.

Każda zmiana konstrukcyjna, a z takimi mamy do czynienia w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu, musi zostać wpisana do dowodu rejestracyjnego. Dlatego też konieczna jest jego wymiana na nowy.

Przerejestrowanie samochodu wymaga przygotowania kompletu niezbędnych dokumentów. Potrzebne będą:

• prawidłowo wypełniony wniosek o rejestrację samochodu – można go pobrać ze trony internetowej urzędu;
• zaświadczenie otrzymane w warsztacie, w którym dokonano zmian w konstrukcji pojazdu;
• zaświadczenie z Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów;
• dotychczasowy dowód rejestracyjny i karta pojazdu;
• ważne OC;
• dowód zapłaty za wydanie nowego dowodu rejestracyjnego.

Na nowy dokument kierowca musi poczekać – urząd ma na jego przygotowanie 30 dni.

Co się dzieje z ubezpieczeniem pojazdu po zmianie jego przeznaczenia?

Kwestią budzącą wiele wątpliwości jest ubezpieczenie pojazdu, który zmienił swoje przeznaczenie. Czy pozostanie ono takie samo dla osobówki, która wcześniej była pojazdem ciężarowym? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że o dokonanych zmianach należy poinformować ubezpieczyciela.

Zmiana przeznaczenia samochodu oznacza najczęściej rekalkulację składki, dochodzi do jej ponownego przeliczenia. Dlaczego tak się dzieje? Towarzystwo ubezpieczeniowe musi oszacować, czy zmiana przeznaczenia samochodu osobowego lub ciężarowego nie zwiększyła, czy też nie obniżyła ryzyka ubezpieczeniowego. Oznacza to, że możesz zapłacić za polisę więcej lub mniej niż dotychczas. Wszystko zależy od danej firmy ubezpieczeniowej.

Zobacz więcej tutaj: Rekalkulacja ceny OC – czy to się opłaca?

Na wysokość składki ubezpieczenia wpływa wiele czynników. To nie tylko:

• pojemność silnika,
• marka samochodu,

ale i:

• liczba miejsc siedzących,
• przeznaczenie pojazdu.

Na skutek wprowadzenia zmian konstrukcyjnych wysokość składki może ulec obniżeniu lub zwiększeniu.

Co zmiana przeznaczenia pojazdu zmienia w podatku akcyzowym?

Kolejną kwestią, która interesuje osoby zmieniające przeznaczenie pojazdu jest konieczność zapłaty akcyzy. Od 1 lipca 2022 roku obowiązuje przepis, który nakłada obowiązek zapłaty podatku na sprowadzających do kraju samochody dostawcze z zamiarem przekształcenia ich w kamper.

Jeśli problem ten dotyczy i ciebie, pamiętaj o złożeniu deklaracji AKC-US i wniesieniu stosowanej opłaty w wysokości:

• 3,1% dla aut z silnikiem o pojemności do 2000 cm3;
• 18,6% dla samochodów z silnikiem o pojemności powyżej 2000 cm3.

Deklarację złożysz poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

Czy opłaca się zmienić przeznaczenie pojazdu?

Zmiana przeznaczenia pojazdu może być inwestycją opłacalną. Wyobraź sobie sytuację, że prowadzisz działalność gospodarczą i potrzebne ci niewielkie samochody dostawcze. Zamiast kupować nowe, możesz w dość prosty sposób przekształcić te, które masz.

Koszt zmian będzie na pewno niższy niż zakupu kolejnego auta. Jeśli już posiadasz samochód ciężarowy, ale wolałbyś przekształcić go w wóz wakacyjny, którym będziesz wygodnie podróżować z rodziną, zmiana konstrukcji pojazdu wydaje się dobrym rozwiązaniem.

Niektóre inwestycje mogą być również nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia, dlatego warto swój plan dobrze przemyśleć, przeliczyć, ile może kosztować ingerencja w konstrukcję pojazdu – czy auto z kratką lepiej pozostawić jako samochód dostawczy i dalej wykorzystywać w działalności gospodarczej, czy jednak przekształcić w samochód osobowy.

Jeśli już zdecydujesz się na zmianę, pamiętaj o dopełnieniu wszystkich formalności. Jeśli auto nie będzie spełniało wymagań technicznych, np. zdemontujesz kratkę, a w dowodzie rejestracyjnym pozostawisz wpis, że jest to samochód ciężarowy, dostaniesz mandat.