Sprzedaż samochodu wycofanego z działalności gospodarczej

Kiedy kupujemy samochód na firmę, jest on środkiem trwałym, z którego korzystamy w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Ale z czasem firmowe auto zużywa się lub zależy nam na nowszym modelu. Jak sprzedać taki pojazd oraz kiedy i o czym pamiętać – wyjaśniamy pod kątem podatku i ubezpieczenia.

Przedsiębiorcy w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej dysponują majątkiem firmowym i prywatnym, który może ulegać zamianie. To przecież bez różnicy pojechać po odbiór towaru czy na spotkanie z klientem autem firmowym lub prywatnym. Różnica jest za to w podatku.

Samochód w firmie jako środek trwały – co to oznacza?

Aby samochód stał się firmowy, trzeba go zapisać w majątku firmy, czyli do tzw. ewidencji środków trwałych. Bez tego jest traktowany jak auto prywatne. Od tej pory pojazd jest w pełni zamortyzowany, a przedsiębiorca dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych.

Samochód jako środek trwały ma znaczenie przy odprowadzaniu podatku. Auto firmowe używane co najmniej przez 12 miesięcy trzeba rozliczyć w kosztach podatkowych jako zużycie, czyli wspomniane odpisy amortyzacyjne.

Środkiem trwałym jest samochód o wartość powyżej 10 000 zł, w całości zdany do użytku, z przewidywanym okresem użytkowania na 12 miesięcy, poddany amortyzacji. O czasie użytkowania auta firmowego decyduje przedsiębiorca.

Jak rozliczać auto osobowe na firmę? To zależy od 3 sytuacji:

• auto jest środkiem trwałym i służy do celów firmowych
  jego zakup trzeba ująć w kosztach – w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 13 “pozostałe wydatki” pod datą ich poniesienia
• auto nie jest środkiem trwałym
  samochód wykorzystywany w działalności jest krócej niż 12 miesięcy i jako niezaliczony do ewidencji środków trwałych podlega wpisowi do ewidencji wyposażenia
• auto jest środkiem trwałym, ale służy do celów prywatnych
  wtedy nie generuje przychodu z działalności gospodarczej. Przychód firmowy powstanie dopiero, gdy przedsiębiorca wycofa samochód z firmy i postanowi je sprzedać

Prywatny samochód osobowy wykorzystywany w firmie rozlicza się w systemie kilometrówek. Kilometrówka polega na spisywaniu faktycznie przejechanych kilometrów. Aby prowadzić ją zgodnie z przepisami, powinna zawierać dane osoby, która korzysta z samochodu, numer rejestracyjny auta i szczegóły pokonanej trasy – odległość, cel i datę. Kilometrówka określa maksymalną kwotę wydatków, jakie można rozliczyć w związku z wykorzystywaniem auta.

W ramach limitu kilometrówki można rozliczać 3 rodzaje samochodów:

• na wyposażeniu firmy (ale nieuwzględniany jako środek trwały),
• prywatny,
• wykorzystywany na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy użyczenia.

Samochód firmowy przestaje być środkiem trwałym – co dalej?

Gdy przedsiębiorca wycofuje samochód z firmy i przeznacza go na cele prywatne, musi wykreślić pojazd z ewidencji środków trwałych i zaprzestać dokonywania od niego odpisów amortyzacyjnych.

Kiedy zrobić ostatni odpis? Na miesiąc przed wycofaniem auta z działalności gospodarczej.

Jaki podatek za wycofanie samochodu z firmy?

Przedsiębiorca za wycofanie samochodu z działalności gospodarczej będzie musiał zapłacić podatek dochodowy, ale nie zawsze. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji.

• SYTUACJA nr 1 – wycofanie z działalności samochodu, który nie został wprowadzony do majątku firmowego i jego przekazanie na cele prywatne przed upływem 12 miesięcy od zakupu
  Podatek – dochodowy od osób fizycznych
• SYTUACJA nr 2 – wycofanie z działalności samochodu do majątku osobistego
  Podatek – korekta kosztów uzyskania przychodów o kwotę wydatków poniesionych na zakup auta, która wcześniej została zaliczona do kosztów podatkowych. Aby zmniejszyć koszty, wystarczy wpisać w kolumnie 13  “pozostałe wydatki” podatkowej księgi przychodów i rozchodów wartość samochodu ze znakiem minus

Za sprzedaż wycofanego z firmy pojazdu trzeba zapłacić podatek, jeśli do transakcji doszło przed upływem 6 miesięcy od daty zakupu przez przedsiębiorcę. Transakcję należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym (w Urzędzie Skarbowym do 30 kwietnia następującego po roku sprzedaży). W przypadku okresu dłuższego niż 6 miesięcy podatek dochodowy ani wykaz z zeznaniu podatkowym nie są wymagane.

A co, jeżeli auto firmowe wycofane z ewidencji środków trwałych zostanie podarowane osobom z najbliższej rodziny (zwolnionym z podatku od spadków i darowizn)? Nie zapłacą one podatku w momencie sprzedaży. Warunkiem jest, aby zbycie nastąpiło po 6 miesiącach (licząc od końca miesiąca) od darowizny.

Zmiana samochodu firmowego na prywatny – jaki VAT?

Czy przy wycofaniu pojazdu z firmy na cele prywatne trzeba zapłacić podatek obrotowy od towarów i usług, czyli VAT? Tak, ale tylko wtedy, gdy przedsiębiorca kupił auto na firmę, przy zakupie odliczył cały lub część VAT-u, wprowadził pojazd do ewidencji środków trwałych i po kilku latach wycofał je z działalności przekazując na cele prywatne. Wtedy zapłaci VAT należny według stawki 23-proc. od wartości rynkowej pojazdu.

Ale część VAT-u można też odzyskać. Zgodnie z art. 90b ust. 1 pkt 2 i ust. 6 ustawy o VAT przedsiębiorca może wykonać korektę nieodliczonego podatku, jeśli od miesiąca nabycia auta na firmę do miesiąca, w którym wycofał je z firmy, nie minęło:

• 60 miesięcy – przy samochodach o wartości początkowej powyżej 15 000 zł,
• 12 miesięcy – przy samochodach o wartości początkowej do 15 000 zł.

Wycofany z działalności środek trwały jest już autem prywatnym, więc jego sprzedaż po wycofaniu nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. A więc VAT-u w takiej sytuacji nie trzeba płacić ani po natychmiastowym wycofaniu sprzedaży, ani w sytuacji gdyby sprzedaż miała miejsce np. rok po wycofaniu.

Co z ubezpieczeniem wycofanego pojazdu z firmy?

Polisa OC jest opłacana najczęściej na rok z góry, więc może się zdarzyć, że w ciągu kolejnych 12 miesięcy przedsiębiorca zdecyduje o przeniesieniu samochodu z majątku firmowego na prywatny. Co zrobić z rozliczonymi już w kosztach składkami na ubezpieczenie takiego pojazdu?

Gdy firmowy samochód osobowy został zaliczony do środków trwałych, w kosztach prowadzonej działalności można rozliczać płacone składki z tytułu jego ubezpieczenia (OC, AC, NNW, assistance i inne). Wydatki na ubezpieczenie dotyczą kosztów uzyskania przychodu, więc trzeba je zaksięgować w kolumnie 13 księgi „Pozostałe wydatki” pod datą wystawienia polisy.

Składki na ubezpieczenie samochodu, który przeszedł na własność prywatną, nie służą do prowadzenia działalności gospodarczej, więc nie można ich uznać za podatkowe koszty uzyskania przychodów. Ale konieczna jest korekta, dlatego trzeba zmniejszyć lub zwiększyć koszty uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty,

Korekta powinna być wykazana w kolumnie 13 księgi poprzez wpisanie kwoty zmniejszenia (ze znakiem minus lub na czerwono).

Jeśli auto jest wycofane z działalności, to stanowi majątek prywatny, więc może być sprzedane jak razem z ubezpieczeniem jak większość pojazdów.

O dokonanej sprzedaży trzeba tylko powiadomić wydział komunikacji w urzędzie miasta lub starostwa powiatowego, czyli w miejscu, gdzie pojazd jest zarejestrowany. Sprzedający ma na to 30 dni od momentu zbycia auta.

Po sprzedaży samochodu wycofanego z firmy trzeba przedłożyć w urzędzie:

• samodzielnie wypełnione zawiadomienie o zbyciu pojazdu,
• dowód osobisty lub paszport do wglądu
• kopię dokumentu, który potwierdza zbycie pojazdu, na przykład umowa kupna-sprzedaży pojazdu.

Polisę OC trzeba przekazać kupującemu i należy o tym powiadomić towarzystwo – do 14 dni od transakcji. Oprócz ubezpieczenia nowy właściciel powinien otrzymać dowód rejestracyjny, potwierdzenie przejścia corocznego badania technicznego z pozytywnym wynikiem, kartę pojazdu oraz kluczyki.

Informację o zbyciu OC można złożyć pisemnie i przekazać do towarzystwa, ale wcześniej warto wysłać do ubezpieczyciela e-mail lub zadzwonić na infolinię z zapytaniem, jaką formę powinno przybrać zawiadomienie o sprzedaży auta.