Zwrot auta po zakupie – kiedy jest możliwy?

Zakupowi samochodu zawsze towarzyszą emocje, niezależnie od tego, czy jest to pojazd nowy z salonu, czy używany. Na kupującego starsze auto czyhają pułapki, które mogą zepsuć całą radość z przeprowadzonej transakcji. Ukryta wada, brak przeglądu technicznego, a nawet zajęcie przez komornika sprawiają, że nabywca samochodu chce go zwrócić. Czy zwrot auta po zakupie jest możliwy? Sprawdzamy.

Kupując używany, kilkuletni samochód trzeba liczyć się z ryzykiem – nieuczciwi handlarze, starający się zaprezentować pojazd z jak najlepszej strony, nierzadko ukrywają przed kupującym niedoskonałości, licząc na lepszy zysk. Zakup samochodu używanego nie jest łatwym zadaniem, dlatego nabywca powinien wiedzieć, co sprawdzić i o co zapytać sprzedawcę.

Równie ważne jest, aby poznał swoje prawa i miał świadomość, że zwrot samochodu po zakupie jest w niektórych sytuacjach możliwy. Muszą jednak zostać spełnione określone warunki. W sporej części przypadków nowy właściciel może liczyć na odzyskanie części środków, które przeznaczył na zakup samochodu. Pomocna będzie tzw. rękojmia.

Czy zwrot auta po zakupie jest możliwy? Przepisy

Kwestie zwrotu samochodu po zakupie regulują przepisy Kodeksu cywilnego, ponieważ z punktu widzenia prawa zakup auta jest czynnością cywilno-prawną. Zwrot samochodu używanego będzie więc możliwy, jeśli sprzedający zatai wady prawne lub fizyczne.

Artykuł 556 Kodeksu cywilnego mówi, iż sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli sprzedana rzecz ma wady. Wada jest natomiast niezgodnością z treścią umowy. Nabywca samochodu może dochodzić swoich praw, jeśli po zakupie auta okaże się, że sprzedawca zataił wadę, nie poinformował kupującego o stanie faktycznym pojazdu.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Ważne! W przypadku kupna samochodu raczej nie ma możliwości jego zwrotu w ściśle określonym terminie, bez podawania przyczyny. Wiele osób powołuje się na orzecznictwo UOKiK (konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo odstąpić od umowy bez podawania przyczyny w ciągu 14 lub 30 dni), jednak sprzedaż samochodu zazwyczaj odbywa się stacjonarnie, zatem przepis ten nie ma tu zastosowania.

Zwrot samochodu może się odbyć z tytułu rękojmi – tego rodzaju odpowiedzialność ponosi sprzedawca będący przedsiębiorcą, ale również osobą prywatną. Swoich praw można dochodzić po zakupie auta nowego (kupionego w salonie) oraz używanego (kupionego w komisie, od osoby prywatnej).

Kiedy można odstąpić od umowy kupna samochodu?

Zwrot samochodu używanego lub nowego na podstawie rękojmi jest możliwy, jeśli kupujący stwierdzi, że zaistniała niezgodność z umową. Ma to miejsce w przypadku wykrycia usterki, o której sprzedający nie poinformował przed przeprowadzeniem transakcji kupna-sprzedaży. Kodeks cywilny wyraźnie wskazuje, że taką usterką może być wada fizyczna lub wada prawna. Jeśli kupujący wiedział o problemie, zgodził się z pełną świadomością na zakup takiego pojazdu, nie przysługuje mu prawo do zwrotu samochodu z tytułu rękojmi.

Ważne! Kupujący może także zażądać obniżenia ceny samochodu, wymiany uszkodzonych części lub naprawy auta.

Ukryte wady samochodu, czyli jakie?

Zwrot samochodu jest możliwy, jeśli kupujący odkryje wadę, o której nie wiedział w momencie podpisywania umowy kupna. Czy są wady ukryte? To usterki celowo zatajone przez sprzedawcę.

Jeśli sprzedawca będzie w stanie udowodnić, że niczego nie ukrywał, a zakup pojazdu z usterką jest tylko niedopatrzeniem kupującego, zadośćuczynienie z tytułu rękojmi nie przysługuje.

Stefania Stuglik ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Ukryte wady samochodu dzielimy na prawne i fizyczne.

Wady prawne

Wadą prawną będzie sytuacja, w której okazuje się, że osoby trzecie mają prawo do sprzedanego samochodu, a także, jeśli na pojazd nałożono ograniczenia co do korzystania z niego lub rozporządzania nim. Auto dotknięte wadą prawną może:

• stanowić własność osoby trzeciej;
• być obciążone prawem własności osoby trzeciej;
• być obciążone ograniczeniem do korzystania lub rozporządzania na skutek wydania decyzji czy orzeczenia właściwego organu.

Wada prawna może również polegać na nieistnieniu prawa.

Wady fizyczne

Kodeks cywilny wskazuje przesłanki, na podstawie których daną usterkę traktuje się jako wadę fizyczną. Nie jest to jednak katalog zamknięty, ponieważ o wadzie fizycznej mówi się zawsze, gdy towar jest niezgodny z umową:

• nie posiada właściwości, które dana rzecz powinna posiadać ze względu na swoje przeznaczenie;
• nie posiada cech lub właściwości, o których sprzedawca zapewniał;
• nie nadaje się do wskazanego celu;
• został wydany w stanie niekompletnym.

W przypadku samochodu wadą fizyczną może być:

• niezgodny ze stanem faktycznym przebieg pojazdu – niekiedy sprzedawca cofa licznik, by przebieg był bardziej atrakcyjny dla kupującego;
• niesprawny silnik;
• niesprawny układ hamulcowy;
• poważna usterka skrzyni biegów;
• brak drugiego kluczyka;
• poświadczona nieprawda w zakresie historii pojazdu;
• inna znaczna wada techniczna.

Aby kupujący mógł skorzystać z prawa do rękojmi, muszą zajść konkretne przesłanki:

1. Samochód musi mieć wadę (zaszła niezgodność z umową).
2. Wada nie jest efektem zwykłego zużycia samochodu wynikającego z eksploatacji.
3. Kupujący nie widział o istnieniu wady w momencie zakupu (wada utajona).
4. Wada istniała w momencie zakupu samochodu.

Jak wygląda zwrot samochodu z tytułu rękojmi?

Odstąpienie od umowy kupna jest możliwe, jeśli samochód ma ukryte wady, czyli gdy poprzedni właściciel zataił prawdę przed kupującym. W takim przypadku konsument może skorzystać z tzw. rękojmi – może samochód zwrócić (odstąpić od umowy sprzedaży samochodu), żądać obniżenia ceny lub wnieść o usunięcie wad.

Kiedy zwrot samochodu z tytułu rękojmi będzie niemożliwy? Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawierania umowy kupna-sprzedaży samochodu. Jeśli nabywca jest w pełni świadomy stanu technicznego auta, nie może skorzystać z prawa do zwrotu samochodu.

Zwrot samochodu nie będzie również możliwy, jeśli odkryta wada związana jest z normalną eksploatację samochodu, wynika ze zużycia pojazdu.

Sprzedawcy stosują w umowach zapisy mające chronić ich przed zbyt częstym zgłaszaniem reklamacji przez kupujących. Jednym z nich jest stwierdzenie, że kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie wnosi żadnych uwag w tym zakresie. Często stosowane jest też oświadczenie sprzedawcy, że nie zataił żadnych wad samochodu, które byłyby mu znane. Innym sposobem zabezpieczenia się przed roszczeniami jest spisane w umowie wszystkich wad i usterek lub dołączenie odpowiedniej dokumentacji.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Odstąpienie od umowy kupna i zwrot samochodu są możliwe, jednak obwarowane przepisami.

Czy rękojmia może ulec przedawnieniu?

Przepisy precyzują, ile czasu ma kupujący na zgłoszenie roszczenia. Zgodnie z zapisem w Kodeksie cywilnym (art. 568 § 1 i 2) sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi przez dwa lata od sprzedaży. Kupujący ma natomiast rok na zgłoszenie wady samochodu (od momentu jej zauważenia).

Przykład: Pan Artur kupił samochód 15 maja 2023 roku. 10 maja 2024 odkrył usterkę, o której nie wiedział w momencie podpisywania umowy kupna. Natychmiast zgłosił ten fakt sprzedawcy, żądając usunięcia wady. Terminy zgodne z przepisami zostały w tym przypadku zachowane.

Przykład: Pani Anna kupiła samochód 10 stycznia 2022 roku, a w lutym 2024 roku dowiedziała się o wadzie technicznej. Niestety, ponieważ minęło więcej niż 24 miesięce, pani Anna nie może skorzystać z prawa do rękojmi.

Ważne! Wadę należy zgłosi niezwłocznie po jej wykryciu!

Jak odstąpić od umowy kupna-sprzedaży samochodu?

Jak wygląda odstąpienie od umowy kupna samochodu? Podstawą jest pisemnie złożona reklamacja – pismo najlepiej wysłać listem poleconym.

W treści reklamacji powinny znaleźć się informacje o rodzaju odkrytych wad, usterek samochodu oraz ich precyzyjny opis. Nabywca samochodu powinien też określić, w którym momencie zauważył niezgodność z umową. Pismo reklamacyjne musi zawierać żądanie reklamującego względem sprzedawcy – czy ma to być zwrot zapłaconych pieniędzy, czy naprawa lub obniżenie ceny.

Sprzedawca ma 14 dni na udzielenie odpowiedzi na otrzymane pismo. Zamiast zwrotu pieniędzy, może zaproponować nieodpłatną naprawę pojazdu. Zdarza się także, że sprzedający nie uznaje roszczeń składającego reklamacje. W takim przypadku pozostaje wejście na drogę sądową.

Zwrot auta po zakupie od osoby prywatnej a dealera – czy są różnice?

Prawa do rękojmi zależą od stanu prawnego kupującego i sprzedającego. Samochód można kupić od przedsiębiorcy lub innego konsumenta. Również kupcem może być albo konsument, albo przedsiębiorca. Konsumentem jest osoba, która nie ma zarejestrowanej na siebie działalności gospodarczej lub kupuje samochód do użytku prywatnego.

Przedsiębiorcą jest natomiast osoba fizyczna lub prawna prowadząca działalność gospodarczą, nabywająca auto do celów tejże działalności. Jak wygląda zwrot samochodu zakupionego od osoby prywatnej, a jak od sprzedawcy zajmującego się handlem autami?

• Jeśli strony umowy to przedsiębiorca i konsument (osoba fizyczna) to właśnie konsument jest na uprzywilejowanej pozycji. Handlarza nie dotyczy wyłączenie odpowiedzialności, nie może się z niej zwolnić. Konsument ma prawo w ciągu roku zgłosić zauważoną wadę, co więcej nie musi udowadniać, że istniała w trakcie zakupu, ponieważ z przepisów wynika, że należy tak domniemywać. Handlujący samochodami musi się bezwzględnie stosować do przepisów Kodeksu cywilnego oraz zapisów Ustawy o prawach konsumenta.
• Jeśli stronami umowy są dwie osoby fizyczne, zastosowanie rękojmi również ma miejsce. Trzeba jednak pamiętać, że sprzedający może zastosować ograniczenie odpowiedzialności, czyli zawrzeć w umowie odpowiedni zapis. Jeśli taki zapis się nie pojawił, nabywca kupił samochód, ma prawo w ciągu roku zgłosić istnienie jego wady i dochodzić swoich praw. W takiej sytuacji ciąży na nim jednak obowiązek udowodnienia, że usterka istniała już w dniu podpisania umowy kupna-sprzedaży.

Ważne! Jeśli stronami umowy są dwaj przedsiębiorcy, do umowy kupna samochodu mogą włączyć zapis o wyłączeniu prawa do rękojmi. Zapis ten staje się nieaktualny, jeśli sprzedawca celowo zataił wadę.

Co się dzieje z ubezpieczeniem w przypadku zwrotu samochodu?

Po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży ubezpieczenie OC przechodzi zazwyczaj na kupującego. Może on kontynuować polisę poprzednika lub wypowiedzieć dotychczasowe OC i zawrzeć umowę z innym towarzystwem ubezpieczeniowym. Co, jednak jeśli korzystając z prawa do rękojmi zwracasz auto? Polisa nada obowiązuje – OC jest przypisane do samochodu, nie do właściciela, dlatego zawsze idzie za pojazdem. Jeśli korzystałeś z opłaconej przez poprzednika polisy, nie musisz nic zmieniać. Jeśli jednak, to ty kupiłeś nowe OC, możesz domagać się od sprzedawcy zwrotu poniesionych kosztów.

Jeśli planujesz kupić samochód, pamiętaj, że musisz zadbać o ubezpieczenie. OC jest obowiązkową polisą, bez której nie można poruszać się po drogach. Każdy pojazd musi mieć ważne OC – za jego brak grożą kary finansowe.

W dniu podpisania umowy kupna samochodu, sprawdź, czy ma on ubezpieczenie, czy zostało w całości opłacone, kiedy mija jego ważność. Jeśli chcesz zmienić ubezpieczyciela, skorzystaj z kalkulatora OC i AC, aby porównać oferty wielu firm i wybrać tę najkorzystniejszą dla siebie. Wystarczy podać najważniejsze informacje na temat samochodu oraz dane kierowcy, by otrzymać wgląd w propozycje największych TU działających na rynku ubezpieczeń komunikacyjnych.

Zwrot auta po zakupie jest możliwy ze względu na ukryte wady fizyczne lub prawne – niezależnie od tego, czy kupujesz samochód używany, czy nowy. Aby oddać samochód sprzedającemu, musisz udowodnić, że owe wady zataił specjalnie. Co więcej wada musi być poważna, bo tylko wtedy kupującego chroni Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Kupujący raczej nie może dochodzić wymiany pojazdu, jednak może żądać:

• obniżenia ceny,
• naprawy,
• odstąpienia od umowy sprzedaży (z uwagi na stan techniczny pojazdu lub istnienie wad prawnych).

Aby uniknąć takich sytuacji, warto dobrze przygotować się do transakcji zakupu – dokonać oględzin pojazdu lub wybrać się nim na przegląd techniczny. Istotne jest także wpisanie na umowie faktycznej ceny zakupu, dokładne sprawdzenie danych w umowie i zapoznanie się z jej treścią. To szczególnie istotne, gdy kupujesz samochód używany. Poświęć chwilę na analizę dokumentów i poznanie samochodu, a unikniesz późniejszych problemów z dociekaniem praw z tytułu rękojmi.