Badanie techniczne samochodu – na czym polega? Ile kosztuje?

Poruszanie się po drogach pojazdem, który nie posiada ważnego badania technicznego, może skutkować wysokim mandatem. Negatywnych konsekwencji dla nieuważnych kierowców może być jednak więcej. Sprawdź, jak się przed nimi uchronić oraz w jaki sposób zabezpieczyć swój samochód.

Okresowe techniczne badanie pojazdu jest w Polsce obowiązkowe i bardzo ważne. Jeśli podczas drogowej kontroli wyjdzie na jaw brak pieczątki, właściciel auta będzie się bowiem musiał zmierzyć się z finansowymi skutkami swojego niedopatrzenia. Podpowiadamy, na czym takie badanie polega, ile kosztuje badanie techniczne oraz kiedy należy je wykonać.

Brak ważnego badania – jakie może mieć konsekwencje?

Jeżeli poruszamy się po drogach pojazdem, który nie posiada ważnego badania technicznego, a spotkamy się z kontrolą – czy to policyjną, czy Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego – możemy zostać ukarani mandatem. Co więcej, jego wysokość może ostatecznie okazać się bardzo dotkliwa dla naszej kieszeni, sięgając nawet 500 złotych. Dodatkowo w trakcie kontroli może zostać również zatrzymany dowód rejestracyjny naszego auta.

Ważne! Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego nie oznacza odebrania jego fizycznego egzemplarza przez policję. Procedura odbywa się wirtualnie, a w rzeczywistości zatrzymane zostaje pozwolenie na poruszanie się danego pojazdu po drogach publicznych.

Jest to o tyle istotne, że jeśli osoby przeprowadzające kontrolę uznają, że pojazd stanowi zagrożenie dla ruchu, mogą zlecić jego odholowanie, za które również zapłacić będzie musiał właściciel. W takiej sytuacji ten ostatni musi również – w ciągu maksymalnie 7 dni – wykonać badanie techniczne samochodu na stacji diagnostycznej. Dlatego też warto uważać, aby ważność ostatniego badania nie wygasła. W razie wątpliwości, informacje o przeglądach można uzyskać posiadając profil zaufany dzięki usłudze „Mój pojazd”, na stronie obywatel.gov.pl

Przegląd techniczny a badanie techniczne

Badane techniczne i przegląd techniczny – choć te dwa pojęcia przez kierowców używane są zamiennie, trzeba pamiętać, że nie oznaczają tego samego. Jaka występuje między nimi różnica?

• Badanie techniczne, nazywane czasem również przeglądem rejestracyjnym jest przede wszystkim obowiązkowe. Jego cel to dopuszczenie badanego pojazdu do ruchu drogowego na określony z góry czas, który najczęściej wynosi 12 miesięcy. Takie badanie odbywa się w stacji diagnostycznej i trzeba je powtarzać raz w roku dla aut starszych niż 5 lat.
• Przegląd techniczny, czy też okresowy, w przeciwieństwie do badania technicznego nie jest obowiązkowy. Inaczej ujmując, jest to podstawowa kontrola technicznego stanu auta, najczęściej zalecana na przykład przez dealera lub producenta. Dzięki niemu możliwe jest między innymi zachowanie gwarancji pojazdu. Warto jednak pamiętać, że przegląd techniczny możemy wykonać w dowolnym momencie, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Badanie techniczne auta – kto i kiedy musi je wykonać?

Poruszające się po polskich drogach pojazdy muszą przechodzić cykliczne badania okresowe, które sprawdzają ich bieżący stan techniczny. To, jak często takie przeglądy należy odbywać, zależy między innymi od wieku i przeznaczenia pojazdu. Zgodnie z polskim prawem, badanie techniczne muszą być wykonywane z odpowiednią częstotliwością, odpowiednio dla:

• Samochodów osobowych, samochodów ciężarowych (o masie do 3,5T), motocykli i przyczep (o masie do 3,5T) – pierwszy raz przed upływem 3 lat od daty pierwszej rejestracji. Drugie badanie należy odbyć przed upływem kolejnych 2 lat (czyli do 5 lat od pierwszej rejestracji). Po tym czasie na obowiązkowe badanie trzeba natomiast zgłaszać się co roku
• Ciągników rolniczych, przyczep rolniczych i motorowerów – wszystkie te pojazdy muszą odbyć  pierwsze badanie techniczne przed upływem 3 lat od momentu pierwszej rejestracji, natomiast każde kolejne przed upływem 2 lat od dnia ostatniej kontroli
• Aut zabytkowych i lekkich przyczep – w ich przypadku badanie odbywa się tylko przed rejestracją. Wyjątkiem są sytuacje, w których takie pojazdy użytkowane są w celach zarobkowych, na przykład do przewozu osób.

Dodatkowo wskazać można pojazdy, które badanie techniczne muszą przechodzić raz do roku. Są to przede wszystkim:

• Pojazdy z instalacją gazową LPG/CNG
• Taksówki
• Samochody konstrukcyjnie przystosowane do przewozu 5-9 osób i wykorzystywane do zarobkowego transportu ludzi
• Pojazdy typu „SAM” (zbudowane samodzielnie)
• Pojazdy uprzywilejowane
• Pojazdy używane do nauki jazdy i egzaminów na prawo jazdy
• Pojazdy przewożące towary niebezpieczne.

Co wchodzi w skład badania technicznego?

Wszystkie badania techniczne pojazdów w Polsce są przeprowadzane w zgodzie z obowiązującymi wytycznymi, a każde z nich składa się z trzech etapów:

• Identyfikacji pojazdu, czyli sprawdzenia zgodności nr VIN z dowodem rejestracyjnym,
• Sprawdzenia dodatkowego wyposażenia (w tym przede wszystkim instalacji LPG, czego wymagają procedury),
• Oceny stanu technicznego podzespołów i układów,  odpowiedzialnych za bezpieczeństwo użytkowania pojazd. Podzespoły, jakie są sprawdzane, to przede wszystkim:
  • Układ kierowniczy (stopień zużycia drążków kierowniczych)
  • Układ hamulcowy (badanie siły i równomierności hamowania, działanie hamulca pomocniczego)
  • Oświetlenie (prawidłowość działania)
  • Ogumienie (sprawdzenie głębokość bieżnika, równomierność zużycia)
  • Nadwozie (stan szyb, drzwi, wycieraczek i spryskiwaczy, lusterek)
  • Zawieszenie (luzy elementów metalowo-gumowych)
  • Układ wydechowy (stan, głośność)
  • Emisja spalin (wycieki oleju, pomiar emisji szkodliwych związków i ich zgodność z obowiązującą normą)
  • Pasy bezpieczeństwa
  • Obowiązkowe wyposażenie (gaśnica i trójkąt ostrzegawczy).

Ile kosztuje badanie techniczne?

Cena, jaką trzeba zapłacić za przeprowadzenie obowiązkowego badania technicznego pojazdu, jest uregulowana przez rozporządzenie Ministra Infrastruktury. Oznacza to, że niezależnie od tego, jaką stację diagnostyczną w Polsce wybierzemy, za sprawdzenie stanu auta zapłacimy tyle samo.

Samo badanie nie jest drogie – w przypadku samochodów osobowych, o całkowitej masie nieprzekraczającej 3,5 tony, jest to wydatek rzędu 99 złotych. Wyższa cena dotyczy pojazdów, które posiadają instalację LPG/CNG – te, nie dość, że niezależnie od swojego wieku muszą przechodzić badanie raz w roku, wymagają przeglądu za 162 złote. Skąd ta różnica? W skład opłaty za zwykłe auto osobowe wchodzi 98 złotych regularnej ceny oraz 1 złoty za wpisanie pojazdu do ewidencji CEPiK. W przypadku samochodów na gaz, należy do tego doliczyć dodatkowo specjalistyczny przegląd samej instalacji, który kosztuje 63 złote. Oto, jak wygląda to w przypadku innych pojazdów:

Rodzaj pojazdu	Cena
Motorower	51 PLN
Motocykl	63 PLN
Ciągnik rolniczy	63 PLN
Przyczepa (do 3,5 tony)	79 PLN
Samochód osobowy	99 PLN
Samochód ciężarowy (do 3,5 tony)	99 PLN
Autobus (do 15 osób)	99 PLN
Samochód osobowy LPG	162 PLN

Trzeba jednak pamiętać, że podstawowa opłata za tego typu przegląd może wzrosnąć, jeżeli w trakcie badania na jaw wyjdą ewentualne usterki lub błędy. W takiej sytuacji należy ponownie wykonać badanie, które dokładnie sprawdzi mechanizmy zespołów, w których usterki się pojawiły. Ile to kosztuje? Zgodnie z danymi z Ministerstwa Infrastruktury, opłaty wyglądają następująco:

Rodzaj badania technicznego	Cena
Ustawienie i natężenie świateł drogowych i świateł mijania	14 PLN
Sprawdzenie toksyczności spalin	14 PLN
Działanie amortyzatorów jednej osi	14 PLN
Skuteczność i równomierność działania hamulców	20 PLN
Połączenie układu kierowniczego oraz jałowego ruchu koła kierownicy, luzów w zawieszeniu	20 PLN
Poziom hałasu	20 PLN
Geometria kół jednej osi	36 PLN
Wszystkie inne usterki	20 PLN

Opłaty związane z dodatkowymi badaniami technicznymi pojazdu:

Skierowanie od organów kontroli ruchu drogowego	Cena
Usterki lub warunki techniczne – za każdą usterkę lub badany układ osobno	20 PLN
Dane techniczne niezgodne ze stanem rzeczywistym	51 PLN
Badanie specjalistyczne po wypadku lub kolizji	94 PLN
Skierowanie od starosty	Opłata
Gdy zachodzi podejrzenie, że pojazd nie spełnia określonych warunków technicznych	20 PLN
Ustalenie danych pojazdu na potrzeby rejestracji	64 PLN
Badanie specjalistyczne po wypadku lub kolizji	94 PLN
Pozostałe dodatkowe badania techniczne	Opłata
Badanie samochodu, który ma być używany jako taksówka	42 PLN
Po wprowadzeniu zmian konstrukcyjnych, które powodują zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym	82 PLN
Badanie po montażu instalacji do zasilania gazem	114 PLN

Gdzie można wykonać badanie techniczne pojazdu?

Badanie techniczne samochodu można przeprowadzić na posiadającej właściwe uprawnienia stacji kontroli (SKP). W przypadku aut o dopuszczalnej masie całkowitej, która nie przekracza 3,5 tony, odbywa się ono na stacji podstawowej. Wszystkie pozostałe pojazdy przechodzą natomiast badanie na okręgowej stacji kontroli.

Zdarza się jednak, że samochody, których masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, muszą odbywać badanie na stacji okręgowej. Mamy z tym do czynienia w przypadku pojazdów:

• Po wypadku
• Po raz pierwszy zarejestrowanych za granicą
• Po zmianach konstrukcyjnych
• Przeznaczonych do przewozu niebezpiecznych materiałów

Warto jednak pamiętać, że nie obowiązuje tu rejonizacja, dzięki czemu możemy sprawdzić stan techniczny auta zarejestrowanego w konkretnym mieście w dowolnym, dogodnym dla nas miejscu.

Przykład: Pani Joanna od trzech lat jest właścicielką 10-letniej skody Octavia. Samochód zarejestrowała w Poznaniu, gdzie mieszkała w chwili zakupu. Kilka miesięcy temu przeprowadziła się jednak do Krakowa. Jej auto będzie zatem mogło odbyć obowiązkowe badanie techniczne w nowym miejscu zamieszkania właścicielki.

Jak długo trwa badanie techniczne?

Badanie techniczne auta przeważnie nie trwa długo. Zazwyczaj czas potrzebny na sprawdzenie stanu pojazdu to około 30 minut, a w przypadku przeglądu motocykla nawet krócej. Warto jednak pamiętać, że na wizytę w wybranej stacji diagnostycznej można zapisać się z wyprzedzeniem. Takie rozwiązanie to sposób by uniknąć niepotrzebnego czekania w długiej kolejce.

Nie każdy również wie, że nie tylko wynik, ale i czas trwania badania zostaje ostatecznie przekazany do systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK), w której każdy – posiadając odpowiednie dane – może później sprawdzić najważniejsze informacje dotyczące auta. Zbyt szybkie wykonanie takiego przeglądu może wzbudzać wątpliwość, na przykład podczas kontroli.

Badanie techniczne – jakie usterki może wykazać?

W ciągu wspomnianych 30 minut trwania badania technicznego stanu auta, diagnosta może znaleźć w pojeździe trzy podstawowe typy usterek:

• Drobne – pozwalają, aby samochód zaliczył badanie, diagnosta jedynie informuje o ich wystąpieniu kierowcę
• Istotne – w ich przypadku właściciel pojazdu musi usunąć usterki w ciągu 14 dni, a następnie wykonać kolejne badanie w tej samej stacji diagnostycznej
• Stwarzające zagrożenie – są jednoznaczne z niemożliwością dopuszczenia auta do ruchu drogowego, jeśli takie wystąpią, diagnosta zatrzymuje dowód rejestracyjny pojazdu

Badanie techniczne a ubezpieczenie OC

Wysoki mandat to nie jedyna negatywna konsekwencja finansowa, z jaką muszą liczyć się właściciele aut bez ważnego badania technicznego. Kosztów, które najczęściej znacznie przekraczają karne 500 złotych, może pojawić się więcej przede wszystkim podczas kolizji lub drogowego wypadku z udziałem auta bez aktualnej pieczątki. W takiej sytuacji zmianie ulec może bowiem wysokość wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania.

Jeżeli w trakcie nieszczęścia spowodowanego przez osoby trzecie, ucierpi samochód, który nie posiada ważnego badania, towarzystwo ubezpieczeniowe może badać, czy na wielkość powstałej szkody miał wpływ jego stan techniczny. Jeśli odpowiedź będzie twierdząca, zwrot kosztów z tytułu OC prawdopodobnie zostanie odpowiednio pomniejszony.

Jeśli natomiast pojazd bez aktualnego badania jest sprawcą szkody, ubezpieczyciel najpewniej dokładnie sprawdzi, czy na jej rozmiar lub wystąpienie wpłynął stan techniczny auta. Jeśli okaże się, że tak, stosowne odszkodowanie zostanie wypłacone poszkodowanemu z OC sprawcy, natomiast właściciel samochodu może nie otrzymać wypłaty środków z tytułu polisy AC.

Jeśli osobą poszkodowaną jest kierowca pojazdu bez ważnego badania technicznego, a ubezpieczyciel w trakcie rozeznania stwierdzi, że powstała szkoda ma związek z technicznym stanem auta, odszkodowanie może zostać odpowiednio pomniejszone – wyjaśnia nasz ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych.

Podsumowanie:

• Za brak ważnego badania technicznego pojazdu grozi mandat nawet do 500 PLN.
• Badanie techniczne nie jest tym samym co przegląd techniczny. Pierwsze jest obowiązkowe i trzeba je powtarzać raz w roku, drugie natomiast nie jest wymagane urzędowo i zależy od kierowcy.
• W przypadku nowych pojazdów o masie do 3,5T oraz motocykli i przyczep o masie do 3,5T, pierwsze badanie trzeba wykonać w ciągu 3 lat od pierwszej rejestracji, drugie przed upływem kolejnych 2 lat, a każde kolejne co roku. Podobnie wygląda to jeśli chodzi o ciągniki, przyczepy rolnicze i motorowery – tu pierwsze badanie odbyć powinno się przed upływem 3 lat od rejestracji, a każde kolejne przed upływem 2 lat od daty ostatniej kontroli. Auta zabytkowe i przyczepy lekkie wymagają wykonania badania jedynie przed rejestracją, chyba że są użytkowane zarobkowo.
• Warto pamiętać, że istnieją wyjątki, czyli pojazdy, których stan techniczny sprawdzać trzeba co roku.
• Badanie techniczne samochodu odbywa się zgodnie z wytycznymi i składa się z trzech części: identyfikacji pojazdu, sprawdzenia wyposażenia dodatkowego oraz oceny technicznego stanu podzespołów.
• Badanie techniczne samochodu osobowego kosztuje 99 PLN. Więcej zapłacić muszą kierowcy aut z instalacją LPG/CNG – w ich przypadku sprawdzenie stanu pojazdu to wydatek 162 PLN.
• Badanie techniczne pojazdu można wykonać w odpowiedniej stacji kontroli pojazdów – podstawowej, jeśli mowa a samochodach o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, lub okręgowej, w przypadku pozostałych aut.
• Czas potrzebny na sprawdzenie stanu technicznego samochodu to około 30 minut. Warto jednak pamiętać, że wynik badania przekazywany jest do bazy CEPiK.
• W trakcie badania diagnosta może stwierdzić trzy rodzaje usterek: drobne, istotne, lub stwarzające zagrożenie. W przypadku tych ostatnich, pojazd nie może zostać dopuszczony do ruchu drogowego.
• Jeśli pojazd nie ma ważnego badania technicznego, w razie kolizji lub wypadku drogowego ubezpieczyciel może nie wypłacić jego właścicielowi pełnego odszkodowania.