Sprzedaż samochodu a podatek w 2024 roku

Nikt nie lubi podatków, ale przy transakcji związanej ze sprzedażą samochodu trzeba się z nimi liczyć. Wbrew pozorom sprawa nie jest skomplikowana. Poniżej dowiesz się, dokąd pójść i z jakim wnioskiem, aby nie narażać się Urzędowi Skarbowemu.

Obecnie mobilność stanowi kluczowy element codziennego życia, a temat sprzedaży samochodu nabiera szczególnego znaczenia. Warto znać przepisy podatkowe, które mają istotny wpływ na proces transakcji kupna i sprzedaży samochodów.

W niniejszym artykule przyjrzymy się temu procesowi, zwracając szczególną uwagę na zobowiązania podatkowe i aktualne przepisy prawa. Dowiesz się z niego, na co zwrócić szczególną uwagę podczas sprzedaży auta oraz jak przeprowadzić cały proces tak, żeby uniknąć problemów z urzędem skarbowym.

Sprzedaż to dochód, czyli zasady rozliczania

Jeśli wzbogaciłeś się na sprzedaży przedmiotu, musisz zapłacić podatek zgodnie z art. 10 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy sprzedaży samochodu kluczowe jest tu pierwsze 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym zbywasz pojazd. Tak szybkie pozbywanie się auta jest rozumiane przez Urząd Skarbowy jako konieczność wskazania przychodu (nawet wtedy, gdy nic nie zarobiłeś albo wręcz dopłaciłeś do transakcji).

Przychód wskażesz na deklaracji PIT-36 (pozycja „Dochody i straty”, wiersz nr 9 „Inne źródła”). Taki przychód ze sprzedaży auta podlega opodatkowaniu. Wysokość podatku uzależniona jest od Twojego dochodu, czyli progu podatkowego, który osiągnąłeś w danym roku.

Podatek od sprzedaży samochodu w świetle polskiego prawa dzieli się na dwie grupy:

• 12% wartości pojazdu – pod warunkiem że zarabiasz rocznie mniej, niż 120 tys. zł.
• 32% wartości pojazdu – pod warunkiem że zarabiasz rocznie więcej, niż 120 tys. zł.

Warto wiedzieć, że podatku płacić nie trzeba, gdy auto sprzedawane jest już po upływie pół roku od jego zakupu. Termin ten jest liczony od końca miesiąca, w którym inny kierowca kupił samochód.

Przykład: Pan Marek sprzedaje swój samochód, 3-letnią Dacię Logan, którą wycenił na 55 000 zł. W ciągu ostatniego roku zarobił 110 000 zł, co oznacza, iż będzie mógł zapłacić niższą stawkę podatku dochodowego, gdy dojdzie do transakcji. W przypadku sprzedaży za określoną kwotę podatek wyniesie 6 600 zł (0,12*55000).

Samochód firmowy – jak rozliczyć podatek?

Jeśli jesteś przedsiębiorcą i korzystasz z samochodu w ramach działalności firmowej, pojazd ten nie stanowi części twojego prywatnego majątku, lecz oficjalnie figuruje jako własność firmy. W przypadku jego sprzedaży, konieczne jest uregulowanie odpowiedniego podatku.

Istnieje możliwość obniżenia obciążenia podatkowego poprzez:

• Odprowadzanie kosztów amortyzacji, czyli stopniowego uwzględniania w kosztach firmowych wartości początkowej pojazdu, ustalonej na podstawie ceny nabycia lub produkcji.
• Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z użytkowaniem pojazdu, takich jak koszty tankowania czy eksploatacji.

Niemniej jednak uniknięcie podatku przy sprzedaży samochodu w ramach działalności jest zwykle niemożliwe, z jednym wyjątkiem – gdy pojazd z majątku firmowego jest przekazywany na cele prywatne (po złożeniu odpowiedniego oświadczenia). Warunkiem jest jednak upływ co najmniej 6 lat od daty zakupu pojazdu przez firmę.

Dodatkowo warto pamiętać o podatku VAT, który obowiązuje przy sprzedaży samochodu firmowego (wynosi 23%). Wyłączenie spod tego opodatkowania transakcji sprzedaży pojazdu przysługuje jedynie w przypadku spełnienia dwóch warunków – przedsiębiorca nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu pojazdu oraz faktu, że samochód był wykorzystywany wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku VAT.

Załóżmy, że kupiliśmy samochód firmowy o wartości 150 tys. zł i jest on wpisany na listę środków trwałych firmy. Co w sytuacji, gdy chcemy go sprzedaż?

Jeśli mieliśmy nowe auto ponad pięć lat, to jego wartość księgowa wynosi 0 zł, bo amortyzacja jest pięcioletnia. Natomiast jeżeli chcemy je sprzedać np. po trzech latach – wtedy ta wartość księgowa samochodu firmowego wynosi 60 tys. zł, gdyż roczna amortyzacja wynosi w tym przypadku 30 tys. zł.

Eryk Skłodowski, ekspert kancelarii podatkowej Skłodowscy

Jakie są kart za uchylanie się od płacenia podatku?

Każda osoba, która osiągnęła dochody w ubiegłym roku podatkowym, jest zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym. W przypadku ukrywania pewnych źródeł dochodów, na przykład nieuwzględnienia przychodu z transakcji sprzedaży samochodu, urząd skarbowy może podjąć specjalną kontrolę.

W sytuacji gdy taka kontrola ujawni ukryte informacje, należy się liczyć z konsekwencjami przewidzianymi w Kodeksie Karnym Skarbowym. Przepisy są w tym wypadku bardzo precyzyjne.

Zgodnie z art. 54 §1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego, za uchylenie się od obowiązku zapłaty podatku, grozi kara grzywny do 720 stawek dziennych, a nawet kara ograniczenia lub pozbawienia wolności.

Kupiłeś samochód? Pamiętaj o PCC-3

Kiedy jesteś drugą stroną umowy, również musisz pamiętać o opłacie. W tym przypadku chodzi o 2% podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC), na co masz 14 dni od dnia podpisania umowy.

Kwota 2% jest liczona od ceny rynkowej sprzedawanego samochodu, a nie tej, która widnieje na umowie kupna sprzedaży samochodu. Dlatego ważne jest, aby obie wartości nie różniły się zbytnio od siebie. W przeciwnym razie Urząd Skarbowy może zażądać wyjaśnień.

Uwaga! Będziesz zwolniony z podatku PCC, jeśli kupisz auto warte nie więcej niż 1000 złotych. O ile oczywiście zadeklarowana na umowie kwota nie jest zbyt niska.

Podatku nie zapłacisz, jeżeli auto zostało sprowadzone z zagranicy (tylko od pośrednika, bo jeśli sprowadzasz samodzielnie, wtedy obowiązuje akcyza) lub gdy sprzedawcą jest firma.

Zamiana samochodów to też podatek

Przy zamianie samochodów również trzeba zapłacić PCC, tyle że podstawą opodatkowania jest wtedy wartość rynkowa samochodu droższego, od którego przypada wyższy podatek.

Obowiązuje też podatek dochodowy, jeżeli zamiana następuje przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca nabycia samochodu. Przychód stanowi wartość określona w umowie, pomniejszona o udokumentowane koszty jej zbycia.

Podatek to nie wszystko, czyli inne obowiązki zbywcy pojazdu

Po sprzedaży pojazdu oprócz formalności związanych z podatkiem konieczne jest zgłoszenie transakcji w urzędzie komunikacji. W tym celu należy odwiedzić odpowiednią placówkę, np.:

• urząd miasta,
• urząd dzielnicy,
• starostwo powiatowe.

Tam dokonasz zgłoszenia w ciągu 30 dni od zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

Pamiętaj! Jeśli nie jesteś w stanie osobiście stawić się w urzędzie, możesz skorzystać z pełnomocnika lub złożyć zgłoszenie elektroniczne za pomocą Profilu Zaufanego.

Kupujący powinien otrzymać następujące dokumenty:

• dowód rejestracyjny,
• kartę pojazdu,
• dowód zawarcia obowiązkowej polisy OC (z potwierdzeniem opłaty składki),
• opłatę celną i akcyzę – w przypadku auta zza granicy,
• opłatę recyklingową – dotyczy samochodów sprowadzonych przed 2016 r.

Pamiętaj, że nieprzestrzeganie obowiązku zgłoszenia sprzedaży w terminie 30 dni grozi karą finansową, zgodnie z przepisami prawa drogowego.

Sprzedaż samochodu a przekazanie polisy OC

Dodatkowo istotne jest, aby przekazać nabywcy obowiązkowe ubezpieczenie OC sprzedawanego pojazdu. Kupujący podejmie decyzję o tym, czy kontynuować istniejącą polisę, czy też wybrać nową u innego ubezpieczyciela.

Jeśli nowy właściciel zdecyduje się pozostać przy obecnej polisie OC, koniecznie musisz zgłosić ten fakt u swojego ubezpieczyciela. W przeciwnym wypadku możesz zostać obciążony następną składką.

Zwykle wystarczy własnoręcznie napisany wniosek, w którym powinieneś zawrzeć wszystkie najważniejsze informacje związane z polisą:

• dane osobowe i teleadresowe,
• datę sprzedaży samochodu,
• markę oraz numer rejestracyjny pojazdu,
• numer polisy OC,
• dane nabywcy pojazdy (jeśli to firma – adres i REGON).

Istnieje również możliwość skorzystania z gotowego wzoru dostępnego online. Masz na to 14 dni od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu. Podobnie jak w przypadku zgłoszenia do urzędu, w zakładzie ubezpieczeń można załatwić tę sprawę:

• osobiście,
• za pośrednictwem pośrednika,
• drogą pocztową,
• w formie elektronicznej.

Sprzedając samochód, sprzedajesz również polisę OC. Kupując nowy, pamiętać musisz o zawarciu nowej umowy. Najlepszym sposobem na znalezienie korzystnej oferty na OC i AC jest skorzystanie z porównywarek i kalkulatorów, które dostępne są w sieci. Pozwalają one na szybkie i bezpieczne podpisanie umowy z ubezpieczycielem.