Sprzedałem samochód – co dalej? Formalności po sprzedaży auta
Zarówno sprzedaż jak i kupno samochodu to często pozytywna zmiana, która wiąże się jednak z kilkoma formalnościami. Sprawdź, o czym musisz pamiętać, aby dopełnić ich wszystkich, nie narażając się na niepotrzebne koszty.
Sprzedaż auta, podobnie jak jego zakup, to ważna decyzja, która wymaga zaplanowania. Istotne będzie nie tylko ustalenie ceny, jaką chcemy uzyskać za pojazd wydawany w nowe ręce, czy wybór modelu, jaki planujemy odkupić od poprzedniego właściciela. Chwilę uwagi poświęcić trzeba również czynnościom prawnym, takim jak poinformowanie o transakcji odpowiednich urzędów czy ubezpieczyciela. Podpowiadamy, jakie obowiązki leżą w zakresie osoby sprzedającej samochód oraz jak poradzić sobie z najważniejszymi formalnościami.
Jak udokumentować sprzedaż samochodu?
Sprzedaż samochodu musi zostać odpowiednio udokumentowana. To, jaka forma będzie najlepsza, zależy między innymi od tego, kto odpowiada za sprzedaż pojazdu oraz na kim ciążyć ma obowiązek opłacenia podatków. Jaka opcja udokumentowania transakcji będzie właściwa i dla kogo?
Umowa kupna-sprzedaży
Umowa kupna -sprzedaży to dokument potwierdzający sprzedaż pojazdu najczęściej przez osobę prywatną. Odpowiednia umowa sprzedaży pojazdu może zostać sporządzona w oparciu o ogólnie dostępne wzory. Choć nie trzeba tworzyć jej samemu, konieczne jest, aby zawierała ona w sobie pewne podstawowe informacje, takie jak:
- data i miejsce zawarcia,
- dane osobowe każdej ze stron transakcji, w tym przede wszystkim: imię, nazwisko, numer PESEL, czy numer dowodu osobistego,
- dane dotyczące pojazdu będącego przedmiotem umowy, jak na przykład: marka, model, rok produkcji, przebieg, czy numer rejestracyjny,
- cena sprzedaży samochodu,
- ustalenia dotyczące ponoszenia kosztów przeprowadzenia transakcji,
- oświadczenie o stanie technicznym pojazdu.
Umowa kupna-sprzedaży powinna zostać wydana w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Egzemplarze muszą być odręcznie podpisane przez kupującego i sprzedającego.
Pobierz druk umowy kupna-sprzedażyFaktura VAT
Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku faktury. Może ona w pewnym sensie zastępować umowę kupna-sprzedaży, zwalniając przy tym od podatku PCC-3. Z jakimi fakturami można się spotkać?
- Faktura VAT (23%) – wystawiana najczęściej przez dealerów samochodowych, firmy lub komisy aut używanych. Zazwyczaj dotyczy ona aut poleasingowych.
- Faktura VAT-marża – chyba najczęstsza, jeśli chodzi o sprzedaż aut używanych. W jej przypadku to podmiot sprzedający zobowiązany jest odprowadzić od marży podatek.
Faktura przeważnie zawiera w sobie mniej informacji na temat pojazdu niż zwykła umowa kupna-sprzedaży, jednak faktura ułatwia nowemu nabywcy dochodzenie swoich praw w razie ewentualnych komplikacji.
Jakie informacje powinna zawierać faktura na sprzedaż używanego samochodu?
- miejsce wystawienia,
- datę wystawienia,
- datę sprzedaży,
- dane sprzedawcy i nabywcy,
- nr Faktury VAT,
- ilość sprzedawanych produktów,
- nazwę towaru lub usługi,
- kod GTU,
- cenę netto,
- wartość netto,
- stawkę i kwotę VAT,
- wartość brutto,
- sposób i termin płatności,
- łączną kwota do zapłaty (w tym słownie),
- podpisy obydwu stron.
Formalności po sprzedaży samochodu w Wydziale Komunikacji
Warto pamiętać, że sprzedaż auta, mimo że wiąże się z jego bezpośrednią utratą, nie stanowi powodu do wyrejestrowania pojazdu. Zmiana właściciela nie oznacza bowiem zmiany tablic rejestracyjnych. Ważne jednak, by dotychczasowy właściciel zgłosił transakcję sprzedaży do urzędu nie później niż 30 dni od momentu podpisania umowy. Zgłoszenia można dokonać bezpośrednio w urzędzie lub online, na przykład poprzez portal gov.pl, używając podpisu zaufanego. Aby zgłosić sprzedaż samochodu potrzebne będą między innymi:
- dane pojazdu,
- dane właściciela/właścicieli,
- kopia umowy kupna-sprzedaży auta.
„Dotychczasowy właściciel auta ma obowiązek zgłoszenia faktu sprzedaży pojazdu w urzędzie, a dokładniej w wydziale komunikacji. Jeśli nie zrobi tego w ciągu 30 dni od zawarcia transakcji, może zostać obciąży karą w wysokości od 200 do nawet 1000 PLN. Były właściciel musi w tym celu dostarczyć do urzędu nie tylko dokument potwierdzający tożsamość, lecz także zawiadomienie o zbyciu pojazdu oraz kopię umowy kupna-sprzedaży. Zgłoszenia można jednak dokonać również online – wtedy konieczne będą jedynie dane nabywcy auta i zdjęcie bądź skan dokumentu potwierdzającego sprzedaż.”
mówi Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych z Rankomat.pl
Nie można zapomnieć również o ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej. Polisa OC jest przypisana do pojazdu, a nie do jego właściciela, dlatego w momencie sprzedaży auta niejako przechodzi ona na nabywcę. Poza podstawowymi rzeczami, które powinniśmy przekazać nowemu właścicielowi, takimi jak kluczyki czy dowód rejestracyjny, nie możemy więc zapomnieć o potwierdzeniu aktualnej umowy ubezpieczeniowej.
Obowiązkiem osoby sprzedającej pojazd jest również zgłoszenie faktu zawarcia transakcji u ubezpieczyciela w ciągu 14 dni.
Sprzedaż samochodu a ubezpieczenie OC
Właściciel, który decyduje się na sprzedaż samochodu, ma obowiązek zgłoszenia tego faktu nie później niż 14 dni od momentu zbycia. Zgłoszenie sprzedaży w przewidzianym na to terminie przenosi wszystkie prawa ale i obowiązki związane z odpowiedzialnością cywilną na nowego właściciela pojazdu. Niezgłoszenie faktu sprzedaży w towarzystwie ubezpieczeniowym nie wiąże się co prawda z karą finansową, jednak może przysporzyć wielu praktycznych problemów i niedogodności. Przez takie niedopatrzenie ubezpieczyciel będzie mógł wymagać od nas np. dalszego opłacania rat polisy.
Jak zatem zgłosić ubezpieczycielowi że nie jest się już właścicielem danego samochodu? To proste – wystarczy przekazać do towarzystwa ubezpieczeniowego wypełniony druk informujący o sprzedaży samochodu, który zawiera informacje takie jak:
- data sprzedaży pojazdu,
- dane obydwu stron transakcji,
- dane dotyczące sprzedawanego auta.
Formularz, na którym należy zgłosić do firmy ubezpieczeniowej fakt sprzedaży auta, zwykle można znaleźć na stronie internetowej danego towarzystwa ubezpieczeniowego.
Czy po sprzedaży auta przysługuje zwrot składki OC?
Jeśli odpowiednio wcześnie zgłosimy fakt podpisania umowy zbycia ubezpieczycielowi, będziemy mogli otrzymać zwrot części kosztów poniesionych na zakup OC. Warto jednak pamiętać, że taka możliwość pojawia się jedynie w sytuacji, gdy nowy nabywca pojazdu wypowie obecną umowę ubezpieczeniową.
Firmy ubezpieczeniowe mają prawo do rekalkulacji składki. Może do tego dojść choćby wtedy, gdy nowym właścicielem jest młody, niedoświadczony kierowca, dla którego cena OC musi zostać wyliczona od nowa.
Przykład: Pani Joanna opłacił z góry roczną składkę ubezpieczeniową za OC dla swojego samochodu. Po trzech miesiącach postanowiła jednak sprzedać pojazd znajomemu, by móc kupić mniejsze, bardziej ekonomiczne i kompaktowe auto. Pan Joanna po 5 dniach od podpisania umowy sprzedaży, zgłosiła ubezpieczycielowi fakt sprzedaży, wnosząc tym samym o zwrot nadpłaconej składki. Ubezpieczyciel odmówił jednak Pani Joannie zwrotu niewykorzystanych pieniędzy za ochronę OC, argumentując, iż nowy właściciel nie wypowiedziała trwającej umowy ubezpieczeniowej.
Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku OC opłacanego na raty. Jeśli poprzedni właściciel nie wykupił od razu rocznej polisy, tym bardziej powinien zgłosić sprzedaż pojazdu ubezpieczycielowi w jak najkrótszym terminie. Jeśli osoba sprzedająca auto nie poinformuje towarzystwa o transakcji, ubezpieczyciel może zażądać spłaty pozostałych rat za OC.
Przykład: Pan Damian zapłacił jedynie 3 z 6 rat za swoją polisę OC. Sprzedał jednak auto, ale zapomniał poinformować o tym ubezpieczyciela. Pan Damian założył, że pozbywając się samochodu automatycznie zostaje zwolniony z obowiązku dalszego opłacania OC pojazdu. Okazało się to jednak nieprawdą, a kierowca po krótkim czasie otrzymał od ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty kolejnej raty. Zgodnie z przepisami, Pan Damian musi bowiem opłacać składkę do momentu poinformowania ubezpieczyciela o sprzedaży auta.
Sprzedaż samochodu a ubezpieczenie AC
Autocasco, które w przeciwieństwie do OC nie jest ubezpieczeniem obowiązkowym, nie przechodzi wraz z autem na nowego właściciela w chwili sprzedaży pojazdu. Umowa AC ulega więc automatycznemu rozwiązaniu w momencie zbycia samochodu. W takiej sytuacji towarzystwo ubezpieczeniowe zwróci dotychczasowemu właścicielowi nadpłaconą składkę za okres ochrony, który nie został wykorzystany. Aby było to jednak możliwe, podobnie jak w przypadku OC, konieczne jest terminowe zgłoszenie faktu sprzedaży do ubezpieczyciela.
FAQ - najczęściej zadawane pytania o formalności po sprzedaży auta
-
Czy ubezpieczyciel zawsze dokonuje rekalkulacji składki za OC, kiedy auto zmienia właściciela?
Nie, rekalkulacja nie jest obowiązkowa. Firma ubezpieczeniowa może jej dokonać, ale nie musi.
-
Czy zgłoszenie sprzedaży auta w urzędzie jest równoznaczne z poinformowaniem o tym fakcie ubezpieczyciela?
Nie. Zgłoszenie zbycia pojazdu jest obowiązkowe, ale niezależne od informacji przekazywanych towarzystwu ubezpieczeniowemu. O to ostatnie każdy były właściciel pojazdu musi zatroszczyć się samodzielnie.
-
Czy sprzedaż samochodu trzeba zgłosić do urzędu skarbowego?
Nie musimy tego robić, jeżeli dokumentem potwierdzającym sprzedaż jest umowa, a nie faktura. W takiej sytuacji podatkiem PCC obciążony jest nabywca i to w jego obowiązku leży poinformowanie o tym fakcie urzędników.