Sprzedałem samochód – co dalej? Formalności po sprzedaży auta

Zarówno sprzedaż jak i kupno samochodu to często pozytywna zmiana, która wiąże się jednak z kilkoma formalnościami. Sprawdź, o czym musisz pamiętać, aby dopełnić ich wszystkich, nie narażając się na niepotrzebne koszty.

Sprzedaż auta, podobnie jak jego zakup, to ważna decyzja, która wymaga zaplanowania. Istotne będzie nie tylko ustalenie ceny, jaką chcemy uzyskać za pojazd wydawany w nowe ręce, czy wybór modelu, jaki planujemy odkupić od poprzedniego właściciela. Chwilę uwagi poświęcić trzeba również czynnościom prawnym, takim jak poinformowanie o transakcji odpowiednich urzędów czy ubezpieczyciela. Podpowiadamy, jakie obowiązki leżą w zakresie kupujących i sprzedających samochody kierowców, oraz jak poradzić sobie z najważniejszymi formalnościami.

Jak sprzedać samochód?

Sprzedaż samochodu musi zostać odpowiednio udokumentowana. To, jaka forma będzie najlepsza, zależy między innymi od tego, kto odpowiada za sprzedaż pojazdu oraz na kim ciążyć ma obowiązek opłacenia podatków. Jaka opcja udokumentowania transakcji będzie właściwa i dla kogo?

Umowa kupna-sprzedaży

Dokument potwierdzający sprzedaż pojazdu najczęściej przez osobę prywatną. Odpowiednia umowa sprzedaży pojazdu może zostać sporządzona w oparciu o ogólnie dostępne wzory. Choć nie trzeba tworzyć jej samemu, konieczne jest, aby zawierała ona w sobie pewne podstawowe informacje, takie jak:

• Data i miejsce zawarcia
• Dane osobowe każdej ze stron transakcji, w tym przede wszystkim: imię, nazwisko, numer PESEL, czy numer dowodu osobistego
• Dane dotyczące pojazdu będącego przedmiotem umowy, jak na przykład: marka, model, rok produkcji, przebieg, czy numer rejestracyjny
• Cena sprzedaży samochodu
• Ustalenia dotyczące ponoszenia kosztów przeprowadzenia transakcji
• Oświadczenie o stanie technicznym pojazdu

Co więcej, umowa sprzedaży powinna zostać wydana w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Egzemplarze muszą być odręcznie podpisane przez kupującego i sprzedającego.

Generator umowy kupna-sprzedaży

Faktura VAT

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku faktury. Może ona w pewnym sensie zastępować umowę kupna-sprzedaży, zwalniając przy tym od podatku PCC-3. Z jakimi fakturami można się spotkać?

• Faktura VAT (23%) – wystawiana najczęściej przez dealerów samochodowych, firmy lub komisy aut używanych. Zazwyczaj dotyczy ona aut poleasingowych.
• Faktura VAT-marża – chyba najczęstsza, jeśli chodzi o sprzedaż aut używanych. W jej przypadku to podmiot sprzedający zobowiązany jest odprowadzić od marży podatek.

Faktura przeważnie zawiera w sobie mniej informacji na temat pojazdu niż zwykła umowa kupna-sprzedaży, jednak faktura ułatwia nowemu nabywcy dochodzenie swoich praw w razie ewentualnych komplikacji. Co powinna zawierać faktura na sprzedaż używanego samochodu?

• Miejsce wystawienia
• Datę wystawienia
• Datę sprzedaży
• Dane sprzedawcy i nabywcy
• Nr Faktury VAT
• Ilość sprzedawanych produktów
• Nazwę towaru lub usługi
• Kod GTU
• Cenę netto
• Wartość netto
• Stawkę i kwotę VAT
• Wartość brutto
• Sposób i termin płatności
• Łączną kwota do zapłaty (w tym słownie)
• Podpisy obydwu stron

Formalności po sprzedaży samochodu w Wydziale Komunikacji

Warto pamiętać, że sprzedaż auta, mimo że wiąże się z jego bezpośrednią utratą, nie stanowi powodu do wyrejestrowania pojazdu. Zmiana właściciela nie oznacza bowiem zmiany tablic rejestracyjnych. Ważne jednak, by dotychczasowy właściciel zgłosił transakcję sprzedaży do urzędu nie później niż 30  dni od momentu podpisania umowy. To szczególnie istotne, ponieważ w przeciwnym razie obydwie strony mogą zostać obciążone ewentualnymi konsekwencjami niedopełnienia tego obowiązku. Zgłoszenia można dokonać bezpośrednio w urzędzie lub online, na przykład poprzez portal gov.pl, używając podpisu zaufanego. Aby zgłosić sprzedaż samochodu potrzebne będą między innymi:

• Dane pojazdu
• Dane właściciela/właścicieli
• Kopia umowy kupna-sprzedaży auta.

„Dotychczasowy właściciel auta ma obowiązek zgłoszenia faktu sprzedaży pojazdu w urzędzie, a dokładniej w wydziale komunikacji. Jeśli nie zrobi tego w ciągu 30 dni od zawarcia transakcji, może zostać obciąży karą w wysokości od 200 do nawet 1000 PLN. Były właściciel musi w tym celu dostarczyć do urzędu nie tylko dokument potwierdzający tożsamość, lecz także zawiadomienie o zbyciu pojazdu oraz kopię umowy kupna-sprzedaży. Zgłoszenia można jednak dokonać również online – wtedy konieczne będą jedynie dane nabywcy auta i zdjęcie bądź skan dokumentu potwierdzającego sprzedaż.”

mówi ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych z Rankomat.pl

Nie można zapomnieć również o ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej. Polisa OC jest przypisana do pojazdu, a nie do jego właściciela, dlatego w momencie sprzedaży auta niejako przechodzi ona na nabywcę. Poza podstawowymi rzeczami, które powinniśmy przekazać nowemu właścicielowi, takimi jak kluczyki, czy dowód rejestracyjny, nie możemy więc zapomnieć o potwierdzeniu aktualnej umowy ubezpieczeniowej. Obowiązkiem osoby sprzedającej pojazd jest również zgłoszenie faktu zawarcia transakcji u ubezpieczyciela w ciągu 14 dni.

Sprzedaż samochodu a ubezpieczenie OC

Właściciel, który decyduje się na sprzedaż samochodu, ma obowiązek zgłoszenia tego faktu nie później niż 14 dni od momentu zbycia. Niezgłoszenie faktu sprzedaży w towarzystwie ubezpieczeniowym nie wiąże się co prawda z karą finansową, jednak może przysporzyć wielu praktycznych problemów i niedogodności. Przez takie niedopatrzenie ubezpieczyciel będzie mógł wymagać od nas dalszego opłacania składek, a my sami zostaniemy obarczeni odpowiedzialnością za ewentualne pieniężne konsekwencje szkód komunikacyjnych wyrządzonych przez nowego nabywcę.

Zgłoszenie sprzedaży w przewidzianym na to terminie przenosi wszystkie prawa ale i obowiązki związane z odpowiedzialnością cywilną na nowego właściciela pojazdu, a nas uchroni przed dalszą spłatą rat polis, z której już nie korzystamy. Jak wypełnić tę formalność? To proste – wystarczy przekazać do towarzystwa ubezpieczeniowego kilka najważniejszych informacji, jak:

• Data sprzedaży pojazdu
• Dane obydwu stron transakcji
• Dane dotyczące sprzedawanego auta

Zwrot składki za ubezpieczenie po sprzedaży auta.

A co ze składką OC, którą opłaciliśmy z góry, jeszcze przed sprzedażą samochodu? Jeśli odpowiednio wcześnie zgłosimy fakt podpisania umowy zbycia ubezpieczycielowi, będziemy mogli otrzymać zwrot części kosztów. Warto jednak pamiętać, że taka możliwość pojawia się jedynie w sytuacji, gdy nowy nabywca pojazdu wypowie obecną umowę ubezpieczeniową. Może się tak zdarzyć choćby przy rekalkulacji składki. Może do tego dojść choćby wtedy, gdy nowym właścicielem jest młody, niedoświadczony kierowca, dla którego cena OC musi zostać wyliczona od nowa.

Przykład: Pani Joanna opłacił z góry roczną składkę ubezpieczeniową za OC dla swojego samochodu. Po trzech miesiącach postanowiła jednak sprzedać pojazd znajomemu, by móc kupić mniejsze, bardziej ekonomiczne i kompaktowe auto. Pan Joanna po 5 dniach od podpisania umowy sprzedaży, zgłosiła ubezpieczycielowi fakt sprzedaży, wnosząc tym samym o zwrot nadpłaconej składki. Ubezpieczyciel odmówił jednak Pani Joannie zwrotu niewykorzystanych pieniędzy za ochronę OC, argumentując, iż nowy właściciel nie wypowiedziała trwającej umowy ubezpieczeniowej.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku OC opłacanego na raty. Jeśli poprzedni właściciel nie wykupił od razu rocznej polisy, tym bardziej powinien zgłosić sprzedaż pojazdu ubezpieczycielowi w jak najkrótszym terminie. Jeśli osoba sprzedająca auto nie poinformuje towarzystwa o transakcji, ubezpieczyciel może zażądać spłaty pozostałych rat za OC, a wszelkie finansowe konsekwencje wypadków komunikacyjnych będą w takim samym stopniu dotykały starego jak i nowego nabywcę.

Przykład: Pan Damian zapłacił jedynie 3 z 6 rat za swoją polisę OC. Sprzedał jednak auto, ale zapomniał poinformować o tym ubezpieczyciela. Pan Damian założył, że pozbywając się samochodu automatycznie zostaje zwolniony z obowiązku dalszego opłacania OC pojazdu. Okazało się to jednak nieprawdą, a kierowca po krótkim czasie otrzymał od ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty kolejnej raty. Zgodnie z przepisami, Pan Damian musi bowiem opłacać składkę do momentu poinformowania ubezpieczyciela o sprzedaży auta.

A co z Autocasco?

Autocasco, które w przeciwieństwie do OC nie jest ubezpieczeniem obowiązkowym, nie przechodzi wraz z autem na nowego właściciela w chwili sprzedaży pojazdu. Umowa AC ulega więc automatycznemu rozwiązaniu w momencie zbycia samochodu. W takiej sytuacji towarzystwo ubezpieczeniowe zwróci dotychczasowemu właścicielowi nadpłaconą składkę za okres ochrony, który nie został wykorzystany. Aby było to jednak możliwe, podobnie jak w przypadku OC, konieczne jest terminowe zgłoszenie faktu sprzedaży do ubezpieczyciela.

Podsumowanie:

• Potwierdzeniem transakcji sprzedaży używanego samochodu może być umowa kupna-sprzedaży lub faktura VAT.
• Sprzedaż auta wiąże się z kilkoma obowiązkowymi formalnościami takimi jak: zgłoszenie transakcji do wydziału komunikacji, czy do ubezpieczyciela.
• Podczas sprzedaży pojazdu jego OC nie wygasa, lecz przechodzi na nabywcę. Poprzedni właściciel musi jednak zgłosić sprzedaż do towarzystwa ubezpieczeniowego w odpowiednim terminie (14 dni).
• Niezgłoszenie sprzedaży auta ubezpieczycielowi nie nakłada na właściciela pojazdu kary pieniężnej, jednak może wiązać się z odpowiedzialnością finansową w razie wypadku komunikacyjnego.
• Sprzedając samochód można ubiegać się u ubezpieczyciela o zwrot niewykorzystanej składki OC lub o umorzenie płatności pozostałych rat w przypadku braku płatności z góry.
• Autocasco nie przechodzi na nowego właściciela wraz z nabyciem przez niego auta. AC w momencie sprzedaży samochodu wygasa.