Młody kierowca – do kiedy nim będziesz?

Za młodego kierowcę uważa się osobę, która jest w wieku 18-25 lat, a uprawnienia do prowadzenia pojazdów ma nie dłużej niż 2 lata – czas ten liczony jest od momentu wydania prawa jazdy. Młodzi kierowcy uznawani są za grupę wysokiego ryzyka, ponieważ wciąż brak im doświadczenia, lubią jeździć szybko i brawurowo, dlatego są częstymi sprawcami zdarzeń drogowych. Na jakie ograniczenia musi przygotować się młody kierowca? Do kiedy będzie uznawany za początkującego i stwarzającego zagrożenie na drodze? Sprawdzamy.

W przepisach prawa nie znajdziemy jednoznacznej definicji młodego kierowcy. Niekiedy kryterium jest nie wiek, ale czas posiadania prawa jazdy (np. uprawnienia zdobyte po raz pierwszy, w ciągu ostatniego roku). Dla towarzystw ubezpieczeniowych istotny jest zarówno wiek, jaki i okres posiadania uprawnień. Dla nich młodym kierowcą jest często osoba, która nie ukończyła 30 lat i prawo jazdy ma 2-3 lata. W 2025 roku planowane są zmiany w przepisach dotyczące świeżo upieczonych kierowców. Wprowadzenie ograniczeń ma skutkować zwiększeniem poziomu bezpieczeństwa na drogach i dać czas początkującym na szlifowanie umiejętności zdobytych na kursie.

Kim jest młody kierowca?

Termin młody kierowca stosowany jest przede wszystkim w odniesieniu do osób, które dopiero zdobyły uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Pod uwagę brany jest też wiek takiej osoby – tu jednak możemy zauważyć sporą różnorodność, ponieważ górną granicą bywa 25, czasem 30 lat, a niekiedy 23 lata.

Jeszcze inaczej definiują młodego kierowcę firmy ubezpieczeniowe. Część z nich ustaliła górną granicę wieku, a inni do każdego przypadku podchodzą indywidualnie (Generali, Proama, PZU, Allianz).

Jak wyglądają kryteria w przykładowych towarzystwach ubezpieczeniowych?

• Link4 uznaje za młodego kierowcę osobę, która nie ukończyła 23 lat;
• Beesafe ustaliło górny limit wieku na 25 lat;
• Balcia określa młodym kierowcą osobę, która nie ukończyła 28 lat, a prawo jazdy ma krócej niż 2 lata.

Ważne! Młodzi kierowcy są specyficzną grupą uczestników ruchu drogowego. To oni są często sprawcami kolizji czy wypadków, dlatego też wciąż powstają projekty zmian w prawie, które miałyby minimalizować ryzyko związane z prowadzeniem pojazdów przez świeżo upieczonych kierowców.

Młodzi kierowcy a aktualne przepisy

W Polsce prawo jazdy można uzyskać po skończeniu 18 lat. Szkolenie można jednak zacząć wcześniej, w wieku 17 lat i 9 miesięcy. W taki przypadku konieczna jest jednak zgoda rodziców. Również egzamin państwowy można zdać wcześniej, pamiętając, że dokument prawa jazdy zostanie wydany, gdy kierowca skończy 18 lat.

Młodych kierowców obowiązuje niższy limit punktów karnych. Oznacza to, że po przekroczeniu 20 karniaków, muszą od nowa przechodzić przez kurs i zdawać egzamin teoretyczny i praktyczny.

Pamiętaj! Jeśli prawo jazdy masz krócej niż 2 lata, możesz stracić uprawnienia, jeżeli dopuścisz się poważnego wykroczenia drogowego. Na przykład trzykrotnie nie ustąpisz pierwszeństwa pieszemu czy przekroczysz dopuszczalną prędkość. Prawo jazdy zostanie odebrane także w przypadku przestępstwa drogowego, np. jazdy w stanie nietrzeźwości.

Jak wygląda odebranie uprawnień? Policja zatrzymuje dokument, przygotowuje wniosek o cofnięcie uprawnień. Decyzję o odebraniu prawa jazdy wydaje natomiast starosta.

Młodociany kierowca – jakie są najczęstsze wykroczenia?

Młodym kierowcom dość często zdarza się naruszenie przepisów ruchu drogowego, charakteryzuje ich pośpiech, brawura, nieostrożność. Nie mają jeszcze odpowiedniego doświadczenia i często nie potrafią przewidywać, zapominają też, że kluczowe w wielu sytuacjach jest zachowanie szczególnej ostrożności.

Najczęstszym przewinieniem niedoświadczonego kierowcy jest zbyt szybka jazda, przekraczanie limitu prędkości. Na liście wykroczeń przypisywanych szczególnie świeżo upieczonym kierowcom znajduje się też niewłaściwe zachowanie względem pieszych i wymuszanie pierwszeństwa.

W przypadku młodych kierowców możemy mówić o skłonności do ryzykownych zachowań, a także o niestarannej jeździe. Co to oznacza? Brak używania kierunkowskazów, nieostrożne wyprzedzanie czy korzystanie z telefonu bez stosowania zestawu głośnomówiącego. Niestety często obserwujemy chęć zaimponowania rówieśnikom poprzez zbyt szybką jazdę, wyprzedzanie kilku pojazdów jednocześnie, czy głośne słuchanie muzyki. Wszystkie te nieprawidłowe zachowania bywają przyczyną wypadków i kolizji, niestety często tragicznych w skutkach. Stąd pomysły na wprowadzenie okresu próbnego czy zaostrzenie przepisów i zastosowanie ograniczeń w stosunku do młodych kierowców.

Stefania Stuglik, ekspert w autoumowa.pl

Propozycje zmian w przepisach dla początkujących kierowców

Statystyki są nieubłagane, wskazują, że młodzi kierowcy odpowiadają za znaczną część wypadków drogowych. Najczęstszym powodem jest zbyt szybka jazda. Dlatego też ta grupa uczestników ruchu drogowego została wzięta pod lupę, czego rezultatem są liczne propozycje zmian w przepisach. A oto poszczególne propozycje, które mają wejść w życie jeszcze w 2025 roku.

Okres próbny młodego kierowcy

Projekt przewiduje, że młodego kierowcę miałby obowiązywać tzw. okres próbny trwający dwa lata.

Ważne! Niezależnie od tego, w jakim wieku kierowca otrzyma uprawnienia, będzie go obowiązywał okres próbny. Czas dwóch lat należy liczyć od momentu odebrania dokumentu prawa jazdy.

Okres próbny to czas, w którym młodych kierowców obowiązują liczne ograniczenia (np. inne limity dozwolonej prędkości) i w którym początkujący użytkownik pojazdu mechanicznego musi przestrzegać ściśle określonych zasad.

Ograniczenia dla młodych kierowców

Przez dwa lata od momentu otrzymania prawa jazdy kierowcę mają obowiązywać następujące zasady i ograniczenia:

• początkujący kierowca musi przejść kurs doszkalający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także praktyczne szkolenie dotyczące zagrożeń w ruchu drogowym (obowiązek ten należy zrealizować pomiędzy 4 a 12 miesiącem od odebrania prawa jazdy);
• po przejściu kursu należy przedstawić staroście zaświadczenie o ukończeniu szkolenia;
• przez pierwsze 8 miesięcy początkujący kierowca musi poruszać się pojazdem oznakowanym zielony listkiem;
• młody kierowca nie może podejmować pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego dla prawa jazdy kategorii b;
• początkujący kierowca nie może prowadzić działalności gospodarczej polegającej na kierowaniu pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii b;
• przez pierwsze 8 miesięcy musi przestrzegać niższych limitów prędkości – 50 km/h w obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym, 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej.

Zmiany dla młodych kierowców proponowane przez UE

Również Unia Europejska zaproponowała kilka zmian dotyczących niedoświadczonych kierowców, które mają przełożyć się na poprawę bezpieczeństwa na europejskich drogach. Do najważniejszych należą:

• zakaz jazdy nocą;
• zakaz przewożenia pasażerów;
• zerowy limit alkoholu we krwi;
• prowadzenie pojazdów jedynie w towarzystwie doświadczonego kierowcy.

Jak do tej pory są to jedynie propozycje, które jeszcze nie zaczęły obowiązywać. Możemy się spodziewać, że prędzej czy później wejdą w życie.

Obowiązki młodego kierowcy, czyli czym jest kurs doszkalający?

W okresie próbnym kierowca musiałby przejść specjalny kurs doszkalający w formie wykładów, pogadanek, którego celem jest pogłębienie wiedzy głównie na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także szkolenie praktyczne. Jakie zagadnienia poruszą na wykładach prowadzący?

• Czynniki wpływające na bezpieczeństwo na drodze;
• przyczyny, skutki wypadków;
• statystyki dotyczące wypadków;
• psychologiczne aspekty prowadzenia pojazdów;
• sposoby reagowania i podejmowania decyzji w konkretnych sytuacjach na drodze;
• zmiany zachowania, stany emocjonalne mające wpływ na decyzje kierowcy.

W planach są dwie godziny zajęć teoretycznych oraz godzina praktyki. Dokładnie nie wiemy jeszcze, jakie manewry byłyby ćwiczone podczas kursu praktycznego, jednak można przypuszczać, że młodzi kierowcy doskonaliliby umiejętność wychodzenia z poślizgu.

Pamiętaj! Szkolenie w okresie próbnym ma być płatne. Organizować je mają ośrodki doskonalenia jazdy i WORD-y.

Zielona nalepka – po co?

Nalepkę z zielonym liściem klonu stosowano już w latach 70. Projekt jej przywrócenia pojawił się w zmianach do Ustawy o kierujących pojazdami w 2008, a następnie w 2011 roku.

Zielony listek ma informować pozostałych uczestników ruchu drogowego, że mają do czynienia z początkującym kierowcą, co z kolei ma ich zmusić do większej czujności i tolerancji. Często zdarza się, że młody kierowca jedzie wolniej, ma kłopot z ruszeniem z wzniesienia, gaśnie mu samochód. Warto pamiętać, że początki mogą być trudne.

Czy jest możliwe przedłużenie okresu próbnego?

Choć okres próbny młodego kierowcy miałby trwać dwa lata, może się zdarzyć, że zostałby on przedłużony o kolejne dwa lata.

Decyzję o przedłużeniu okresu próbnego miałby wydawać starosta w przypadku:

• popełnienia dwóch wykroczeń drogowych skutkujących mandatem;
• dopuszczenia się przez kierowcę dwóch wykroczeń skutkujących prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym.

Wydłużenie okresu próbnego o czas zatrzymania prawa jazdy nastąpi, jeśli kierowca nie przedstawi w odpowiednim czasie wymaganych orzeczeń o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdem.

Młodzi kierowcy a cofnięcie uprawnień

Młody kierowca może stracić uzyskane uprawnienia dość szybko. Przede wszystkim, gdy przekroczy limit punktów karnych – w przypadku osób, które mają uprawnienia do kierowania pojazdem krócej niż rok (niezależnie od wieku), jest to 20 punktów (Ustawa Prawo o ruchu drogowym). Warto pamiętać, że po nowelizacji taryfikatora punktów karnych za sporą część wykroczeń można uzyskać maksymalną liczbę 15 karniaków. Do takich wykroczeń należy np. przejazd na czerwonym świetle, nieprzepuszczenie pieszego na pasach, objeżdżanie opuszczonych zapór na przejeździe kolejowym.

Limit 20 punktów karnych młodzi kierowcy mogą przekroczyć dość szybko. To prosta droga do utraty prawa jazdy – kierowca będzie musiał jeszcze raz przystąpić do nauki i zdawania wszystkich egzaminów (wewnętrznych i państwowych). Świeżo upieczony kierowca nie może skorzystać z kursu reedukacyjnego redukującego część punktów karnych – jest to możliwe w przypadku doświadczonych kierowców, którzy uprawnienia mają dłużej niż rok.

Ważne! W przypadku popełnienia przestępstwa lub trzech poważnych wykroczeń młody kierowca straci uprawnienia do kierowania pojazdem.

O jakich poważnych wykroczeniach mowa? Jeśli kierowca nie ustąpi pierwszeństwa pieszemu na pasach, znacznie przekroczy dopuszczalną prędkość, spowoduje wypadek lub będzie prowadził pojazd w stanie po użyciu alkoholu, policjant zatrzyma prawo jazdy. Następnie Komendant Wojewódzki Policji przygotuj wniosek o cofnięcie uprawnień.

Młody kierowca – do kiedy ubezpieczenie OC droższe?

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) jest obowiązkowe dla każdego posiadacza pojazdu mechanicznego – wykupić musi je również młody kierowca. Początkujący użytkownik samochodu powinien jednak liczyć się z tym, że za polisę sporo zapłaci. Ubezpieczyciele biorą pod uwagę wiek, a także doświadczenie kierowcy oraz wypracowane przez lata zniżki za bezszkodową jazdę. Młodzi kierowcy, którzy po raz pierwszy kupują OC, uznawani są za grupę wysokiego ryzyka – towarzystwa uwzględniają to ryzyko, przygotowując ofertę ubezpieczenia.

Trzeba jednak pamiętać, że firmy biorą pod uwagę również inne czynniki jak miejsce zamieszkania czy rodzaj, markę i model samochodu. Dobrze, jeśli początkujący kierowca wybierze auto z silnikiem o niewielkiej pojemności – dla małego miejskiego auta OC będzie niższe niż dla dużych samochodów z mocnymi silnikami o dużej pojemności.

Warto też porównywać propozycje wielu towarzystw, ponieważ OC ma zawsze taki sam zakres ochrony. Można więc wybrać ofertę z najniższą ceną. W tym celu wystarczy skorzystać z kalkulatora OC i AC, podać wymagane dane i wybrać najlepszą polisę.

Sprawdziliśmy, ile zapłaci młody kierowca jeżdżący Oplem Astrą z 2015 roku.

Ubezpieczyciel	OC	AC	ASS	NNW	Cena
Link4	✅	❌	✅	❌	1970,97 zł
YouCanDrive	✅	❌	❌	❌	2085,00 zł
Trasti	✅	❌	❌	❌	2433,00 zł
Beesafe	✅	❌	❌	❌	2478,89 zł
mtu24.pl	✅	❌	❌	❌	2795,00 zł
Uniqa	✅	❌	✅	❌	3591,00 zł

Kalkulacja z dnia 15.05.2025

Różnica między najtańszym a najdroższym OC wyniosła ponad 1600 zł!

OC dla młodego kierowcy – jak obniżyć cenę polisy?

Najczęściej stosowaną metodą obniżenia ceny ubezpieczenia OC dla początkujących kierowców jest dopisanie do samochodu bardziej doświadczonego kierowcy i skorzystanie z jego zniżek za bezszkodową jazdę. Takie działanie pozwoli zejść z kosztów, jednak tylko nieznacznie. Lepszym sposobem jest dopisanie młodego kierowcy jako współwłaściciela samochodu i polisy np. rodziców. Tu oszczędności są już naprawdę spore.

Sprawdźmy, korzystając z kalkulatora OC i AC, ile kosztuje OC, jeśli nasz przykładowy kierowca zostanie dopisany do polisy ojca.

Ubezpieczyciel	OC	AC	ASS	NNW	Cena
Link4	✅	❌	✅	❌	672,63 zł
mtu24.pl	✅	❌	❌	❌	824,00 zł
Trasti	✅	❌	❌	❌	1271,00 zł
Beesafe	✅	❌	❌	❌	1694,71 zł
Benefia	✅	❌	❌	❌	1770,00 zł
Uniqa	✅	❌	✅	❌	1886,00 zł

Kalkulacja z dnia 15.05.2025

Jak widać, istnieją sprawdzone sposoby na obniżenie składki OC. Trzeba jednak pamiętać, że w razie kolizji spowodowanej przez młodego kierowcę, wszyscy właściciele pojazdu stracą część zniżek. Metodą na ich odzyskanie jest bezszkodowa jazda w kolejnych latach.

Bibliografia

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym.

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami.

Agnieszka Wawrzaszek

Redaktor