Jak wypełnić PCC-3 po kupnie samochodu?

Jednym z najważniejszych obowiązków nowego właściciela pojazdu kupionego w Polsce jest opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych. Sprawdź, jak to zrobić oraz dowiedz się więcej o PCC.

Osoby, które zdecydowały się na zakup samochodów używanych, oprócz obowiązkowej rejestracji i ubezpieczeniu, muszą pamiętać o zapłaceniu podatku. Kierowca, który kupił samochód, musi pamiętać, że należy tego dokonać jeszcze przed rejestracją auta w urzędzie. Dla kogo PCC jest obowiązkowe, a kto jest z tego zwolniony? Według jakich zasad obliczana jest wysokość tego podatku? Jak powinna wyglądać płatność opłaty? Sprawdź w naszym poradniku.

Czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych?

Podatek od czynności cywilnoprawnych, znany lepiej jako PCC, jest regulowany przez Ustawę o Podatku od Czynności Cywilnoprawnych z 9 września 2000 roku i od początku stycznia roku 2001 zastępuje opłatę skarbową. Podatnikami PCC są osoby fizyczne i prawne, a także niektóre jednostki organizacyjne, które nie posiadają prawnej osobowości, a są jedną ze stron cywilnoprawnych czynności, takich jak na przykład spisanie umowy kupna-sprzedaży.

Ważne! Aby opłacić podatek PCC, konieczne będzie sporządzenie deklaracji PCC-3 oraz uiszczenie kwoty podatkowej zgodnej z wyliczeniami dokonanymi w oparciu o wskazane w przepisach stawki procentowe.

Co podlega opodatkowaniu?

Punkt 1. art. 1 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mówi, że opodatkowaniu podlegają takie czynności cywilnoprawne jak:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy poręczenia,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego
• długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w
• części dotyczącej spłat lub dopłat,
• umowy majątkowe małżeńskie,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz
• odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie)

Od czego w praktyce uzależniona jest jednak konieczność zapłaty PCC w przypadku kupna auta? Znaczenie będzie miało przede wszystkim to, czy kupujemy samochód w Polsce, czy za granicą, oraz jaka jest jego rynkowa wartość. Ważne też, czy wybieramy auto nowe, czy z rynku wtórnego. Inne zasady obowiązują też osoby prywatne i płatników VAT.

Podatek od zakupu pojazdu musi zapłacić każdy, kto nabywa używany samochód, którego rynkowa wartość jest wyższa niż 1000 PLN. Co więcej, opłatą obciążone będą wyłącznie osoby prywatne, zawierające umowę kupna-sprzedaży używanego samochodu z innymi osobami prywatnymi. Jeśli sprzedawca jest płatnikiem podatku VAT, kupujący nie musi opłacać PCC.

Ile wynosi podatek PCC?

Jak czytamy w punkcie 1. art. 7 wspomnianej już Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

„1. Stawki podatku wynoszą:

1) od umowy sprzedaży:

a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%”.

Jeżeli więc decydujemy się na zakup auta z drugiej ręki, wartość podatku PCC będzie stanowiła 2% wartości nabytego pojazdu. 

Przykład: Pani Anna kupiła używanego Volkswagena, którego uśredniona wartość na rynku pojazdów z rynku wtórnego szacowana jest na 20 000 zł. W związku z tym, nowa właścicielka ma obowiązek uiścić w urzędzie skarbowym opłatę wynoszącą 400 złotych (2% z 20 000 zł = 400 zł).

Warto jednak pamiętać, że przy wyliczeniu pod uwagę brana jest przede wszystkim średnia wartość rynkowa samochodu, dlatego trzeba uważać, by podczas sporządzania umowy kupna-sprzedaży nie zaniżać ceny nabywanego pojazdu.

Uwaga! Przed złożeniem deklaracji, warto pamiętać o dokładnym sprawdzeniu rynkowej wartości pojazdu, który jest przedmiotem umowy kupna-sprzedaży. Może się bowiem zdarzyć, że podana przez nas w formularzu PCC-3 kwota zostanie przez urząd skarbowy uznana za zaniżoną w stosunku do średniej wartości pojazdu na rynku wtórnym. W takiej sytuacji urząd może wezwać podatnika do zapłaty kwoty podatku wyliczonej ponownie, w oparciu o szacunki dokonane przez urząd.

Kto jest zwolniony z podatku PCC?

W jakich sytuacjach opłata podatku od czynności cywilno-prawnych nie jest konieczna?

• Zakup samochodu na fakturę VAT – jeśli jako osoby prywatne kupujemy auto od sprzedawcy, który jest płatnikiem VAT-u, nie musimy płacić podatku PCC. Ma to miejsce najczęściej wtedy, gdy zakupu pojazdu dokonujemy w komisie (jeżeli komis jest właścicielem auta, a nie tylko pośrednikiem przy jego sprzedaży).
• Niska wartość pojazdu – z opodatkowania PCC zwolnione są pojazdy, których wartość rynkowa nie przekracza 1000 złotych.
• Zakup auta i podpisanie umowy za granicą – podatek od czynności cywilno-prawnych dotyczy jedynie umów, które zostały zawarte w Polsce.
• Samochód z salonu – również kierowcy, którzy zamiast auta z drugiej ręki wybierają nowy pojazd prosto z producenta, nie będą musieli opłacać podatku od czynności cywilno-prawnych. W takim przypadku odpowiedni podatek jest już bowiem zawarty w całkowitej cenie zakupu.
• Pojazd dla osoby niepełnosprawnej – PCC nie zapłacą także osoby, u których została stwierdzona niepełnosprawność w stopniu znacznym lub umiarkowanym, a także te, które posiadają orzeczenie o niepełnosprawności lekkiej, ale obejmującej dysfunkcję narządów ruchu. Trzeba jednak pamiętać, że dotyczy to wyłącznie kierowców, którzy dokonują zakupu auta na własny użytek.
• Darowizna samochodu od członka najbliższej rodziny – w przypadku darowizny, z podatku zwolnieni będą członkowie najbliższej rodziny. Ważne jednak, by maksymalnie w ciągu pół roku od zawarcia umowy poinformować o tym urząd skarbowy (druk SD-Z2).

Rodzaj czynności	Czy trzeba opłacić podatek PCC?
Zakup nowego pojazdu z salonu	NIE
Zakup używanego pojazdu od osoby prywatnej na podstawie umowy k-s	TAK
Zakup używanego pojazdu na fakturę VAT	NIE
Zakup pojazdu, którego wartość rynkowa jest mniejsza niż 1000 PLN	NIE
Zakup pojazdu poza Polską, jeśli umowa podpisana została za granicą	NIE
Zakup pojazdu za granicą, jeśli umowa podpisana została w Polsce	TAK
Zakup pojazdu z komisu, jeśli komis jest właścicielem	NIE
Zakup pojazdu z komisu, jeśli komis nie jest właścicielem, a jedynie pośrednikiem	TAK
Zakup pojazdu przez osobę niepełnosprawną (tylko na użytek własny)	NIE

Czym jest PCC-3?

Do zrealizowania opłaty podatku PCC potrzebny będzie wypełniony druk PCC-3. Gotowy dokument należy złożyć do urzędu skarbowego w ciągu maksymalnie 14 dni od momentu powstania zobowiązania finansowego. Kiedy pojawia się obowiązek zapłacenia podatku? W chwili, gdy dochodzi do transakcji.

Jak wypełnić PCC-3?

Jeśli zastanawiamy się, jak wypełnić formularz PCC-3, mamy do wyboru dwie możliwości:  można to zrobić w formie papierowej lub elektronicznej, poprzez portal podatkowy.

W pierwszym przypadku należy wydrukować formularz, a następnie wypełnić go drukowanymi literami i dostarczyć do urzędu skarbowego, dokonując przy tym opłaty.

Jeśli wybierzemy wersję online, dokument można znaleźć na stronie portalu podatkowego (https://www.podatki.gov.pl/pcc-sd/pcc/e-deklaracje-pcc/formularze-pcc/). Tam, po kliknięciu pola „2021 PCC-3(5)”, zostaniemy przekierowani na stronę portalu, gdzie musimy się zalogować. Ważne, aby jeszcze przed rozpoczęciem wypełniania formularza przygotować umowę kupna sprzedaży samochodu, ponieważ zawarte w niej informacje będę istotne w kolejnych krokach.

Oto przykład, jak krok po kroku poprawnie wypełnić  PCC-3:

1. Podajemy okres rozliczeniowy (data zakupu pojazdu).
2. Klikamy „Przejdź do deklaracji”.
3. Podajemy swój identyfikator płatnika, czyli nr PESEL lub NIP (punkt 1).
4. W polu oznaczonym jako „Data dokonania czynności” wpisujemy datę zakupu auta, zawartą w umowie. Przy wcześniejszym wypełnieniu okresu rozliczeniowego data uzupełni się automatycznie (punkt 4).
5. W polu A5 wybieramy urząd skarbowy odpowiedni ze względu na nasz adres zamieszkania.
6. W kolejnym kroku – w zależności od czynności – wybieramy opcję „złożenie deklaracji” lub „korekta deklaracji”.
7. Jeśli nabywca pojazdu jest tylko jeden, w punkcie 7 w polu B1 wybieramy kwadrat 5. („inny podmiot”). Jeśli właścicieli pojazdu jest więcej, należy wybrać kwadrat 1. („podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku”).
8. Następnie w punkcie 8. w polu B1 wybieramy kwadrat „osoba fizyczna” lub – w przypadku spółek – „podatnik niebędący osobą fizyczną”.
9. W punkcie 9. i 10. należy kolejno wpisać swoje imię, nazwisko oraz datę urodzenia, a następnie imiona rodziców.
10. Pole B.2 to miejsce na uzupełnienie aktualnego adresu zamieszkania płatnika.
11. W polu C, w punkcie 21., wybieramy kwadrat „umowa”, w punkcie 22. i 23. ten, który odpowiada miejscu, w jakim znajdował się pojazd we wskazanym momencie, a w 24. – uzupełniamy dane nt zakupionego pojazdu (marka i model, rok produkcji, pojemność silnika, rodzaj paliwa, przebieg, nr rejestracyjny i nr VIN, czy uwagi o stanie technicznym).
12. W kolejnym polu oznaczonym jako D, tak naprawdę interesuje nas jedynie punkt 27. Należy wpisać w nim rynkową wartość samochodu (zapłacona kwota), która będzie stanowiła podstawę do wyliczenia wysokości podatku. Wypełniając formularz elektronicznie, automatycznie obliczona wartość powinna pojawić się w punkcie 47. Jeśli wypełniamy papierowy egzemplarz, należy wyliczyć ją samodzielnie. Tę samą wartość należy wpisać w punkcie  54. w polu F.
13. Jeżeli pojazd ma więcej niż jednego właściciela, w polu H trzeba wpisać liczbę osób (współwłaścicieli), którzy składają deklarację PCC-3/A.
14. Jeśli wypełniamy dokument ręcznie, w części I konieczny będzie odręczny podpis oraz wpisanie daty wypełnienia deklaracji. W przypadku formularza elektronicznego wystarczy elektroniczny podpis kwalifikowany, lub kwota przychodu za konkretny rok, w celu weryfikacji danych podatnika.

Uwaga! Deklaracja PCC-3 dotyczy wyłącznie kierowców, którzy są jedynymi nabywcami pojazdu. Jeśli właścicieli jest więcej, zamiast PCC-3 należy wypełnić formularz PCC-3/A, dostępny na tej samej stronie (https://www.podatki.gov.pl/pcc-sd/pcc/e-deklaracje-pcc/formularze-pcc/).