Co zrobić, gdy zgubisz dokumenty: ubezpieczenie OC, prawo jazdy, dowód rejestracyjny lub kartę pojazdu?
W życiu każdego kierowcy są sytuacje, kiedy poziom adrenaliny rośnie. Z pewnością należy do nich kontrola drogowa. Niezależnie, czy przyczyną interwencji policji jest uczestnictwo w stłuczce, czy rutynowe sprawdzenie, trzeba okazać różne dokumenty. Aby nie dokładać sobie dodatkowych nerwów, warto wiedzieć, jakich dokumentów może zażądać policja, aby zawsze mieć je przy sobie.
W tym artykule wyjaśnimy, które dokumenty od samochodu trzeba wozić w aucie, a które można przechowywać w domu. Wytłumaczymy także, jak sobie poradzić bez dokumentu poświadczającego ważność polisy OC w razie stłuczki i gdzie wyrobić zgubione dokumenty.
Jakie dokumenty kierowca musi wozić ze sobą, a które nie są konieczne?
Do 2018 każdy kierowca zobligowany był do posiadania przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym zniosła od 1 października 2018 r. obowiązek wożenia ze sobą dowodu rejestracyjnego i ubezpieczenia. Oczywiście nie zwolniono z obowiązku posiadania tych dokumentów w ogóle, ale można zostawić je w domu. Stało się to dzięki temu, że dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym i OC, policja może zweryfikować w bazie CEPiK, z którą łączy się online w trakcie kontroli.
Obecnie jedyne dokumenty, które trzeba wozić ze sobą w aucie to dowód osobisty (lub paszport) i prawo jazdy. Ta informacja jest aktualna tylko przez kilka dni od publikacji tego artykułu, ponieważ od 5 grudnia 2020 r. zostanie zniesiony obowiązek posiadania prawa jazdy dla samochodów zarejestrowanych w Polsce. Dane dotyczące prawa jazdy kierowcy, policja uzyska elektronicznie, podobnie jak robi to teraz z dowodem rejestracyjnym i OC. Wobec powyższego, od 5 grudnia 2020 kierowcy poruszający się po Polsce muszą mieć przy sobie jedynie ważny dokument tożsamości (dowód osobisty albo paszport).
Jakie są konsekwencje jazdy bez wymaganych dokumentów?
Konsekwencji jazdy bez posiadania przy sobie polisy OC i dowodu rejestracyjnego nie ma żadnych. Policja sprawdza informacje zawarte w tych dokumentach za pomocą systemów elektronicznych i nie ma prawa karać za fizyczny brak plastiku przy sobie. Inaczej ma się sytuacja związana z prawem jazdy. Mandat za brak prawa jazdy przy sobie może wynieść do 250 zł. Oczywiście to się zmieni od 5 grudnia, kiedy to zniknie obowiązek posiadania przy sobie prawa jazdy.
Wszystkie kary, które były przewidziane prawem za jazdę z zatrzymanym prawem jazdy albo w ogóle bez prawa jazdy (kierowca nigdy go nie wyrobił), pozostają oczywiście aktualne. Przypomnijmy, że kierowca, któremu zatrzymano prawo jazdy, a mimo to wsiadł za kółko musi się liczyć z przedłużeniem okresu zatrzymania. Natomiast, jeśli policja ustali, że kierowca nigdy nie miał prawa jazdy, to ukaże go mandatem w wysokości 500 zł. Może też skierować sprawę do sądu, który nałoży kolejną grzywnę do 5 000 zł.
Kolizja lub wypadek drogowy a brak wymaganych dokumentów
Po poważniejszym wypadku drogowym wzywa się policję i brak dokumentów przy sobie nie jest dużym problemem, bo służby mają dostęp do systemów, z których wyciągną potrzebne informacje. Jedynie brak prawa jazdy grozi mandatem, ale jak już wspominaliśmy – zmieni się to już za kilka dni.
Sytuacja nieco się komplikuje, jeśli dojdzie do stłuczki i kierowcy postanowią porozumieć się między sobą, bez zawiadamiania policji. Do spisania oświadczenia o kolizji konieczne są dane z polisy OC. A co zrobić, jeśli sprawca nie ma jej przy sobie? Czy można wierzyć, że dane, które podaje „z głowy” są prawdziwe?
My bylibyśmy ostrożni, bo fałszywe informacje dotyczące OC zdecydowanie utrudnią usunięcie szkody i wydłużą czas naprawy. Szybki sposób na sprawdzenie OC samochodu to skorzystanie ze strony ufg.pl. Tam, w sekcji Sprawdź OC dla pojazdu, każda osoba może uzyskać dane o ubezpieczeniu, podając numer rejestracyjny samochodu. Wyświetli się m.in. firma ubezpieczeniowa i numer polisy, czyli dane potrzebne do spisania oświadczenia o stłuczce. Strona UFG jest dostępna ze smartfona.
Czy trzeba zgłaszać zgubienie dokumentów na policji?
Zasadniczo, w przypadku zgubienia dokumentów od samochodu: prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego, polisy OC i karty pojazdu, nie ma obowiązku zgłaszania tego faktu na policję. Jednak prawo jazdy to także dokument tożsamości, który w niepowołanych rękach, może nastręczyć wielu problemów. Dlatego, aby nie obawiać się, że ktoś wykorzysta nasze prawo jazdy do wzięcia np. pożyczki, dobrze jest je zastrzec.
Zastrzeżenia dokumentu można dokonać na policji albo w dowolnym banku (niekoniecznie w tym, w którym posiadamy rachunek). Informacja o utraconym prawie jazdy zostanie natychmiast przekazana do Systemu Dokumenty Zastrzeżone i uniemożliwi wykorzystanie dokumentu przez oszustów.
Jak wyrobić zgubione dokumenty?
Choć prawo staje się coraz łaskawsze dla kierowców, którzy nie lubią nosić przy sobie dokumentów od samochodu, to bezsporny jest fakt, że trzeba wyrobić duplikaty utraconych dokumentów. Np. bez dowodu rejestracyjnego można jeździć po ulicy, ale nie zrobi się bez niego przeglądu technicznego.
Na drugi egzemplarz tego samego dokumentu mówi się wtórnik. Mamy więc wtórniki prawa jazdy, wtórniki dowodu rejestracyjnego itd. Wtórniki wyrabia się nie tylko w razie bezpowrotnej straty, ale i uszkodzenia dokumentu powodującego nieczytelność.
Poniżej wypisaliśmy, gdzie wyrabia się wtórniki, co należy zabrać ze sobą i ile to kosztuje. We wszystkich wymienionych niżej miejscach trzeba wylegitymować się dowodem osobistym lub paszportem.
- Prawo jazdy
Wniosek o wyrobienie wtórnika prawa jazdy można złożyć za pomocą platformy ePUAP, ale żeby z niej skorzystać trzeba mieć aktywny Profil Zaufany. Kierowcy, którzy nie mają tego profilu, muszą udać się do Wydziału Komunikacji starostwa powiatowego, urzędu miasta lub dzielnicy. Najprościej mówiąc – do tego samego urzędu, w którym składali wniosek o prawo jazdy. W urzędzie trzeba będzie wypełnić formularz dostępny na miejscu. Do druku należy dołączyć aktualne zdjęcie (w formacie 3,5 x 4,5 cm) i potwierdzenie wniesienia opłaty (opłatę można uiścić w kasie urzędu).
Koszt wyrobienia wtórnika prawa jazdy to 100,50 zł, a na dokument czeka się najwyżej 9 dni roboczych.
- Dowód rejestracyjny
Wtórnik dowodu rejestracyjnego także wyrabia się w swoim Wydziale Komunikacji. W urzędzie trzeba będzie pobrać i wypełnić wniosek, dołączyć do niego oświadczenie o utracie dowodu i wynik ostatniego badania technicznego pojazdu. Za wydanie wtórnika dowodu rejestracyjnego pobierana jest opłata 54,50 zł, a czas oczekiwania wynosi do 30 dni. Odbierając wtórnik konieczne będzie przedstawienie w urzędzie karty pojazdu.
Wtórnik karty pojazdu, podobnie jak prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego, wyrabia się w Wydziale Komunikacji. Tam należy wypełnić formularz o wydanie wtórnika, dołączyć oświadczenie o zgubieniu karty i przedstawić do wglądu dowód rejestracyjny samochodu. Koszt wyrobienia wtórnika karty pojazdu to 75,50 zł, na dokument czeka się do 30 dni.
Do złożenia wniosku o wydanie wtórnika zarówno dowodu rejestracyjnego, jak i karty pojazdu nie jest konieczna obecność właściciela samochodu. Może on udzielić pełnomocnictwa wybranej osobie. Za działanie poprzez pełnomocnika pobierana jest dodatkowa opłata w wysokości 17 zł.
- Polisa OC
Zgubienie potwierdzenia OC samochodu jest mniej dotkliwe od utracenia innych dokumentów. Kopię polisy OC można zamówić na infolinii swojego ubezpieczyciela albo składając wniosek mailem. Towarzystwo odeśle duplikat polisy mailem albo kurierem (pocztą) na podany adres. Wyrobienie kopii potwierdzenia ubezpieczenia jest darmowe.