Kradzież katalizatora – z jakich aut? Jak się ustrzec?

Katalizator nazywany również reaktorem lub konwerterem katalitycznym jest elementem układu wydechowego samochodu. Z uwagi na obecność platyny, katalizatory często są wycinane przez złodziei, ale też nieuczciwych mechaników – ich cena sięga kilku, a nawet kilkudziesięciu tysięcy. W jakich samochodach najczęściej zdarza się kradzież katalizatorów i jak się przed nią zabezpieczyć? Przeczytaj.

Parkowanie pod przysłowiową chmurką czy na niestrzeżonym parkingu może skończyć się nie tylko dewastacją pojazdu, jego kradzieżą, ale również demontażem jednego z istotnych elementów – katalizatora. To wyjątkowo łatwy łup, usunięcie filtra jest proste i zajmuje zaledwie kilka minut. Niestety katalizatory nie są oznakowane, dlatego w punkcie skupu nie da się zweryfikować, czy element ten nie pochodzi z kradzieży.

Dość często można spotkać się z opinią, że katalizatory usuwane są z samochodów z wysokim zawieszeniem, np. pojazdów dostawczych. Nie oznacza to jednak, że auta osobowe są bezpieczne – szczególnie chętnie demontowane są katalizatory z drogich aut niemieckich, francuskich i japońskich.

Czym jest katalizator samochodowy?

Katalizator samochodowy jest elementem układu wydechowego. To filtr, na którym osadzają się szkodliwe substancje powstałe w procesie spalania. Wyglądem przypomina on tłumik, a znajduje się (często, jednak nie jest to regułą) w początkowej części układu wydechowego.

Katalizator składa się z trzech części:

• obudowy,
• nośnika,
• otuliny, która ma dwie powłoki.

Jedna z nich wykonana jest z metali szlachetnych jak platyna, pallad, rod. Wchodzą one w reakcje chemiczne z substancjami ze spalin, zobojętniając je, czyniąc mniej szkodliwymi.

Ważne! Dawniej katalizator montowano na rurze wydechowej, obecnie umieszcza się go w kolektorze. W niektórych samochodach można znaleźć więcej niż jeden katalizator, co wynika z bardziej restrykcyjnych norm emisji spalin.

Dlaczego dochodzi do kradzieży katalizatorów?

Najcenniejszą częścią katalizatora jest powłoka aktywna katalitycznie wykonana np. z platyny. To właśnie z uwagi na zawartość metali szlachetnych ceny katalizatorów są wysokie i wahają się od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych (cena uzależniona jest od marki samochodu). Co więcej, wycięcie katalizatora nie jest ani skomplikowaną, ani czasochłonną procedurą.

Ciekawe! Zdarza się, że właściciel auta dowiaduje się o braku katalizatora przez przypadek, np. podczas badania technicznego.

Skąd w ogóle wzięło się zainteresowanie katalizatorami? Metale szlachetne i inne cenne pierwiastki nieustannie drożeją, ceny osiągają wysokości, o jakich jeszcze do niedawna nikt nie myślał. Najbardziej poszukiwana jest platyna – około 140 zł/g, pallad – ponad 350 zł/g i rod – 2700 zł/g.

Kradzież katalizatorów – kto jest najbardziej narażony?

Kradzieże katalizatorów zdarzają się dość często. Problem zazwyczaj dotyczy samochodów zaparkowanych na ulicy, w miejscach pozbawionych monitoringu, na niestrzeżonych parkingach. Gdzie najbardziej kradną katalizatory? Im ciemniej, im mniejszy ruch w danym miejscu, tym większa szansa na łatwe i szybkie wycięcie katalizatora.

Dosłownie kilka minut zajmuje usunięcie tego elementu przy użyciu szlifierki kątowej lub palnika gazowego. Złodzieje posługują się również piłą do metalu, jednak ta metoda wymaga nieco więcej czasu.

Zapamiętaj! Kradzione katalizatory są też rozbierane, a ceramiczny wkład pokryty warstwą metali szlachetnych sprzedaje się do punktu, który zajmuje się odzyskiwaniem surowców. Część katalizatorów trafia na rynek wtórny jako część zamienna.

Co ciekawe, łatwiej jest wymontować katalizator w starszych modelach samochodów, ponieważ element ten znajduje się centralnie pod autem, w okolicach pierwszego tłumika – dostęp do niego jest bardzo łatwy.

W nowszym samochodzie demontaż katalizatora jest już utrudniony, ponieważ jest on montowany za kolektorem wydechowym, tuż przy silniku. Jego wyjęcie może więc wymagać więcej zachodu:

• usunięcia osłon,
• odkręcenia elementów osprzętu silnika,
• otwarcia maski.

Kradzież katalizatora a marka samochodu

Złodzieje kradną katalizatory z samochodów dostawczych oraz osobowych, zarówno typu SUV, jak i aut o niskim zawieszeniu – nie ma tu żadnej reguły. Śledząc statystyki można jednak wykazać, że kradzieże katalizatorów dotyczą zwłaszcza drogich samochodów niemieckich, francuskich i japońskich marek. Najbardziej narażone są więc te pojazdy, których części również będą kosztowne.

Warto przy tym zaznaczyć, że cena takiego elementu jest różna i zależna właśnie od rodzaju pojazdu. Za katalizator można zapłacić 5 tysięcy złotych, ale i 25 tysięcy złotych.

Demontaż katalizatora dotyczy głównie pojazdów marek jak:

• BMW;
• Mercedes;
• Audi;
• Volkswagen;
• Honda;
• Toyota;
• Mazda;
• Ford;
• Volvo;
• Fiat.

Oczywiście złodzieje często wybierają samochody drogie, ponieważ to w tym przypadku można najwięcej zarobić na sprzedaży części.

Szczególnym zainteresowaniem cieszą się też katalizatory pochodzące ze starszych samochodów wyższej klasy i coraz częściej z popularnych hybryd.

Kradzieże katalizatorów – jak się ustrzec?

Skoro kradzież katalizatora może się przytrafić niemal każdemu, pojawia się pytanie, czy w ogóle można się przed nią ustrzec? Jak zabezpieczyć katalizator, by go nie stracić? Oczywiście najprostszym rozwiązaniem wydaje się parkowanie w garażu, na własnym podwórku lub na parkingu strzeżonym. Niestety nie zawsze jest to możliwe.

Inną opcją jest montaż urządzeń zabezpieczających, specjalnych osłon antykradzieżowych, które utrudniają wycięcie katalizatora oraz filtra cząstek stałych. Taka osłona może okazać się skutecznym rozwiązaniem. Montuje się ją za pomocą śrub i nakrętek zrywalnych, dlatego nie da się jej odkręcić. Z kolei blacha jest tak gruba, że wycięcie osłony zajmuje mnóstwo czasu i wymaga użycia cięższego sprzętu.

Trzeba jednak pamiętać, że źle zaprojektowana może doprowadzić do przegrzania części, a nawet do pożaru (katalizatory rozgrzewają się do bardzo wysokich temperatur). Problem pojawia się, gdy osłona zakłóca swobodną cyrkulację powietrza lub powoduje gromadzenie się brudu.

Ciekawe! W Wielkiej Brytanii zastosowano oznaczanie katalizatorów. Niestety oznaczyć można jedynie obudowę, a nie cenne części znajdujące się w jej wnętrzu.

Jak rozpoznać brak katalizatora?

Samochód bez katalizatora będzie głośniejszy, dlatego jeśli po uruchomieniu go zauważysz zdecydowaną różnicę, może to oznaczać, że masz problem z układem wydechowym. Przyczyną może być również wycięcie katalizatora. Kolejnym objawem bywa też spadek mocy czy nierówna praca silnika.

W nowszych modelach brak katalizatora wykryje system elektroniczny. Efektem będzie zapalenie się kontrolki check engine i przejście silnika w tryb awaryjny. W takiej sytuacji najrozsądniej będzie odholować pojazd na lawecie.

Co zrobić po kradzieży katalizatora?

Jak powinien zachować się kierowca po kradzieży katalizatora? Przede wszystkim warto zgłosić kradzież na policji. Choć mało prawdopodobne jest, że uda się ustalić sprawcę, sporządzona notatka ze zgłoszenia przyda się w sytuacji, gdy kierowca zechce zgłosić szkodę do ubezpieczyciela.

Oczywiście trzeba też pomyśleć o zakupie brakującego elementu. Niestety nowy katalizator to spory wydatek (zakup nowego katalizatora nierzadko oznacza szkodę całkowitą), natomiast używany może być trudno dostępny.

Co ciekawe, niekiedy wartość katalizatora przewyższa wartość samochodu. Kierowcy, chcąc zaoszczędzić, decydują się na zakup elementu używanego, nie mając świadomości, że może on pochodzić właśnie z kradzieży. Jak mówią eksperci, to błędne koło.

Ważne! Tanie katalizatory metaliczne są mało skuteczne. Mogą też powodować znacznie głośniejszą pracę samochodu.

Czy ubezpieczenie pomoże, gdy dojdzie do kradzieży katalizatora?

Żadna polisa nie uchroni od kradzieży katalizatorów, może jednak złagodzić jej skutki finansowe. Jak już wiesz, zakup nowego katalizatora może poważnie nadszarpnąć budżet. Naprawa samochodu jest czasem nieopłacalna – każdy przypadek jest analizowany indywidualnie. Z kolei używany katalizator może nie spełnić swojego zdania. Jak więc zabezpieczyć auto?

Dobrym pomysłem jest zakup polisy AC, czy ubezpieczenia assistance. Jeśli szukasz dodatkowych produktów, skorzystaj z kalkulatora internetowego, dzięki któremu poznasz oferty kilkunastu towarzystw i wybierzesz polisę dopasowaną do twoich potrzeb.

Kradzież katalizatora a ubezpieczenie AC

Plaga kradzieży katalizatorów sprawiła, że coraz więcej kierowców bierze pod uwagę zakup dodatkowego ubezpieczenia AC. Dzięki tej polisie możesz starać się o pokrycie kosztów naprawy samochodu, z którego usunięto katalizator. Kupując polisę autocasco, zwróć uwagę na zakres ubezpieczenia. Sprawdź, czy rzeczywiście w przypadku kradzieży katalizatora będzie ci przysługiwało odszkodowanie.

Ważne! Ubezpieczenie AC mini może okazać się w tej sytuacji niewystarczające.

Ubezpieczenie AC zapewnia ochronę na wypadek kradzieży, zarówno pojazdu, jak i poszczególnych elementów (w tym katalizatora). Ubezpieczony kierowca może więc starać się o zwrot kosztów zakupu nowego katalizatora i jego montażu. Trzeba jednak pamiętać, że wysokość świadczenia jest często pomniejszona o udział własny lub tzw. amortyzację części (zmniejszenie odszkodowania o stopień zużycia eksploatacyjnego elementów podlegających okresowej wymianie). Ubezpieczony ma do wyboru jeden z dwóch wariantów likwidacji szkody – wypłatę środków bezpośrednio na rachunek bankowy lub naprawę pojazdu w wybranym, czy wskazanym warsztacie.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Kradzież katalizatora a polisa ASS

Jeśli w twoim samochodzie zdemontowano katalizator i nie możesz się nim poruszać, konieczne będzie wezwanie lawety i odholowanie auta do warsztatu. W takiej sytuacji przyda się z całą pewnością polisa assistance, dzięki której nie będziesz musiał pokrywać z własnej kieszeni kosztów holowania. Na czas naprawy otrzymasz samochód zastępczy.

Ważne! Informacje o tym, jakie wsparcie i w jakich sytuacjach oferuje ubezpieczyciel, można znaleźć w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Zakres ochrony, wyłączenia odpowiedzialności zależą też od wybranego wariantu polisy, jaka została wykupiona. Wszystkie te dane należy sprawdzić przed zakupem ubezpieczenia dodatkowego.

Ile kosztuje dodatkowe ubezpieczenie?

Cenę polisy, jej zakres sprawdzisz bez wychodzenia z domu. Wystarczy skorzystać z kalkulatora OC i AC, aby znaleźć i zakupić odpowiedni produkt. Ile kosztuje dodatkowe ubezpieczenie? Warto pomyśleć o zakupie całego pakietu – jeśli decydujesz się na zakup OC i AC lub ASS, zazwyczaj płacisz mniej niż kupując poszczególne produkty osobno.

Sprawdziliśmy, ile za pakiet ubezpieczeń zapłaci właścicielka (zamężna, 34 lata) Toyoty Aygo (2020 rok, benzyna, parkowany na ulicy).

Oto propozycje czterech towarzystw:

Ubezpieczyciel	OC	AC	ASS	NNW	Cena
Link4	✅	✅	✅	❌	1133,92
UNIQA	✅	✅	✅	❌	1192,00
Beesafe	✅	✅	✅	✅	1480,75
Wiener	✅	✅	✅	❌	1540,00

Złodziei katalizatorów nie odstraszają wysokie kary (grozi do 5 lat pozbawienia wolności) – handel kradzionymi częściami, odzyskiwanie cennych surowców to wciąż dobrze prosperujący biznes. Zwłaszcza że często samo wycięcie katalizatora to prosta i szybka procedura.

Aby zabezpieczyć się na taką ewentualność, warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie. Choć nie ochroni ono przed samą kradzieżą, pomoże w organizacji pomocy drogowej czy pokryciu wydatków na naprawę samochodu.